TE
DEUM TA’ RINGRAZZJAMENT GHAL
TMIEM IS-SENA
FIL-KNISJA DDEDIKATA LILL-ISEM
IMQADDES TA’ ĠESÙ
OMELIJA TAL-QDUSIJA TIEGĦU
IL-PAPA ĠWANNI PAWLU II
Il-Ħadd, 31 ta’ Diċembru 1978
Għeżież Ħuti.
Qabel
xejn irrid insellem lil dawk
kollha preżenti Romani u
barranin li ġew biex jiċċelebraw
għeluq is-sena 1978, jiċċelebraw
b’mod reliġjuż. Nindirizza t-tislima
kordjali tiegħi lill-Kardinal
Vigarju, lill-ħuti l-Isqfijiet,
lir-rappreżentant tal-awtorità
ċivili, lis-saċerdoti,
lir-reliġjużi rġiel u nisa,
b’mod speċjali lill-Kumpanija ta’
Ġesù, flimkien mal-Missier
Ġenerali.
1. Il-Ħadd bejn l-Ottava tat-Twelid
tal-Mulej, jiġifieri dan il-Ħadd,
jgħaqqad, fil-liturġija, it-tifkira
sollenni tal-Familja Mqaddsa ta’
Ġesù, Marija u Ġużeppi. It-twelid
ta’ tarbija, dejjem jagħti bidu
lil familja. It-Twelid ta’ Ġesu
f’Betlem ta bidu lil din
il-Familja unika u eċċezzjonali
fl-istorja tal-umanità; f’din
il-Familja ġie fid-dinja, trabba
u ġie edukat l-Iben ta’ Alla,
ikkonċeput u mwieled mill-omm-Verġni,
u fl-istess ħin afdat sa mill-bidu,
għall-kura paterna b’mod
awtentiku ta’ Ġużepp,
il-mastrudaxxa ta’ Nażżaret, li
quddiem il-liġi Lhudija kien
ir-raġel ta’ Marija, u quddiem
l-Ispirtu Santu kien l-għarus
dehen u l-għalliem, b’mod tassew
patern, tal-misteru matern
tal-Għarusa tiegħu.
Il-Familja
ta’ Nażżaret, li l-Knisja, b’mod
speċjali fil-liturġija tallum,
tqiegħed quddiem l-għajnejn
tal-familji kollha,
tikkostitwixxi b’mod effettiv
dak il-punt kulminanti ta’
referenza għall-qdusija ta’ kull
familja umana. L-istorja ta’ din
il-Familja tiġi deskritta
fil-paġni tal-Vanġelu b’mod
tassew konċiż. Insiru bilkemm
nafu b’xi ġrajjiet tal-ħajja
tagħha. Bdanakollu, dak li
nifhmu huwa biżżejjed biex
inkunu nistgħu ninvolvu l-waqtiet
fundamentali fil-ħajja ta’ kull
familja, u biex inġegħlu tidher
dik id-dimensjoni, li għaliha
huma msejħin il-bnedmin kollha
li jgħixu l-ħajja familjari:
missirijiet, ommijiet, ġenituri,
ulied. Il-Vanġelu jurina,
b’ċarezza kbira, il-profil
edukattiv tal-familja. “Reġà
lura Nażżarett u kien sudditi
lejhom…” (Lq 2,51). Hija
meħtieġa min-naħa tat-tfal u
min-naħa tal-ġenerazzjoni
żagħżugħa, din is-“sudditanza”,
ubbidjenza, prontezza biex ikunu
aċċettati l-eżempji maturi
tal-kondotta umana tal-familja.
Ġesù wkoll b’dan il-mod kien “sottomess”.
U b’din is-“sudditanza”, b’din
il-prontezza tat-tifel ikunu
lesti jaċċettaw l-eżempji
tal-imġieba umana, għandhom
iqisu il-ġenituri l-kondotta
kollha tagħhom. Dan huwa l-punt
delikat b’mod partikolari tar-responsabiltajiet
tagħhom ta’ ġenituri, tar-responsabiltajiet
tagħhom fil-konfront tal-bniedem,
ta’ dan iċ-ċkejken, u mbagħad
bniedem krexxenti, afdat lilhom
minn Alla nnifsu. Għandhom ukoll
iżommu quddiem għajnejhom dak
kollu li seħħ fil-ħajja
tal-Familja ta’ Nażżaret meta
Ġesù kellu tnax-il sena, huma,
jiġifieri, jedukaw lil binhom
mhux biss għalihom, imma għalih,
għad-dmirijiet li wara huwa
jkollu jassumi. Ġesù ta’ tnax-il
sena wieġeb lil Marija u lil
Ġużeppi: “Ma kontux tafu li
jiena rrid nieħu ħsieb
il-ħwejjeġ ta’ Missieri?” (Lq 2,49).
2. Il-problemi umani l-iktar
profondi huma marbutin
mal-familja. Din tikkostitwixxi
l-komunità primarja,
fundamentali u nsostitwibbli
għall-bniedem. “Il-familja
rċeviet mingħand Alla din
il-missjoni, li tkun iċ-ċellula
ewlenija u vitali tas-soċjetà”,
jiddikjara l-Konċilju Vatikan II
(Apostolicam
Actuositatem,
11). Ta’ dan il-Knisja wkoll
trid tagħti xhieda speċjali
matul l-Ottava tat-Twelid
tal-Mulej permezz tal-festa
tal-Familja Mqaddsa. Trid
tfakkar li mal-familja huma
marbutin il-valuri fundamentali,
li ma jistgħux, li ma nistgħux
niksru mingħajr danni
nkallkulabbli ta’ natura morali.
Spiss il-prospettivi ta’ ordni
materjali u l-punt di vista
“ekonomiku-soċjali” jegħlbu
l-prinċipji tal-moralità
nisranija u saħansitra umana.
Mhux biżżejjed, allura, li
nesprimu biss dispjaċir. Hemm
bżonn li niddefendu dawn
il-valuri fundamentali
b’persistenza u sodizza, għaliex
il-vjolazzjoni tagħhom iġġib
danni nkalkulabbli għas-soċjetà,
u, f’analiżi aħħarija,
għall-bniedem. L-esperjenza
tan-nazzjonijiet differenti
fl-istorja tal-umanità, kif
ukoll l-esperjenza kontemporanja
tagħna, jistgħu jservu bħala
argument biex jerġgħu jwettqu
din il-verità doloruża,
jiġifieri li huwa faċli,
fl-isfera fundamentali
tal-eżistenza umana li fiha huwa
deċiżiv l-irwol tal-familja, li
jinqerdu l-valuri essenzjali,
waqt li huwa ferm diffiċli li
terġa tibni tali valuri.
Liema
huma dawn il-valuri? Jekk irridu
nwieġbu b’mod adegwat għal din
il-mistoqsija, hemm bżonn li
nindikaw l-ġerarkija kollha u
l-ġabra flimkien tal-valuri li
b’mod li ma jitħassarx
jiddefinixxu ruħhom u
jikkondizzjonaw ruħhom. Però,
waqt li nfittxu li nesprimu
ruħna b’mod konċiż, ngħidu li
hawn jidħlu żewġ valuri
fundamentali li b’mod rigoruż
jidħlu fil-kuntest ta’ dak li
aħna nsejħu “imħabba konjugali”.
L-ewwel wieħed minnhom huwa
l-valur tal-persuna li jesprimi
ruħu fil-fedeltà reċiproka
assoluta sal-mewt: fedeltà
tar-raġel fil-konfront ta’ martu
u tal-mara fil-konfront ta’
żewġha. Il-konsegwenza ta’ din
id-dikjarazzjoni tal-valur
tal-persuna, li tesprimi ruħha
fir-relazzjoni reċiproka bejn
ir-raġel u l-mara, trid tkun
ukoll ir-rispett tal-valur
personali tal-ħajja l-ġdida,
jiġifieri tat-tarbija,
mill-ewwel waqt tal-konċepiment
tagħha.
Il-Knisja ma tistà qatt taħles
lilha nfisha mill-obligu li
tgħasses dawn iż-żewġ valuri
fundamentali, marbutin
mal-vokazzjoni tal-familja.
Il-kustodja tagħhom kienet
afdata lill-Knisja minn Kristu,
b’tali mod li ma jħalli ebda
dubju. Fl-istess ħin, l-evidenza
- -mifhumha b’mod uman – ta’
dawn il-valuri tagħmel iva li
l-Knisja waqt li tiddefendihom,
tara lilha nfisha bħala
l-portavuċi tad-dinjità
awtentika tal-bniedem, tal-ġid
tal-persuna, tal-familja,
tan-nazzjonijiet. Waqt li żżomm
ir-rispett lejn dawk kollha li
jaħsbuha b’mod differenti, huwa
diffiċli ħafna li tagħraf,
mill-punt di vista oġġettiv u
imparzjali, li jġib ruħu skont
id-dinjità umana vera min
jittradixxi l-fedeltà
matrimonjali, jew inkella min
jippermetti li jġib fix-xejn u
jeqred il-ħajja ikkonċeputa
fil-ġuf matern. Konsegwentement,
ma tistax tammetti li
l-programmi li jissuġġerixxu, li
jiffaċilitaw, li jammettu tali
mġieba biex jirrendu l-ħajja
umana verament libera, verament
iktar denja tal-bniedem, li
jinqdew bil-kostruzzjoni ta’
soċjetà aħjar.
3. Il-Ħadd tallum huwa wkoll l-aħħar
jum tas-sena 1978. Inġbarna hawn,
f’din il-liturġija, biex niżżu
ħajr lil Alla għall-ġid kollu li
sawwab fuqna u tana l-grazzja li
nagħmlu tul is-sena li għaddiet,
u biex nitolbu l-maħfra tiegħu
għal dak kollu li, billi huwa
kuntrarju għall-ġid, huwa wkoll
kuntrarju għar-rieda qaddisa
tiegħu.
Ippermettuli li, f’dan
ir-ringrazzjament u f’dan it-talb
ta’ maħfra, ninqeda wkoll
bil-ktiterju tal-familja, din
id-darba iżda fl-usa sens tiegħu.
Billi Alla huwa Missier, allura
l-kriterju tal-familja għandu
wkoll din id-dimensjoni;
jirreferixxi għall-komunitajiet
kollha umani, għas-soċjetajiet,
għan-nazzjonijiet, għall-pajjiżi;
jirreferi għall-Knisja u
għall-umanità.
Waqt
li hekk nikkonkludu din is-sena,
niżżu ħajr lil Alla għal dak
kollu li għalih il-bnedmin –
fid-diversi sferi tal-eżistenza
terrena – jsiru ferm iktar “familja”,
jiġifieri iktar aħwa, li
komunement għandhom l-uniku
Missier. Fl-istess ħin, nitolbu
maħfra għal dak kollu li huwa
estranju għall-fratellanza
komuni tal-bnedmin, li jeqred l-għaqda
tal-familja umana, li jheddidha,
li jfixkilha.
Għalhekk, waqt li għandi quddiem
għajnejja l-Predeċessur kbir
tiegħi Pawlu VI, u l-wisq maħbub
Papa Ġwanni Pawlu I, jien, is-suċċessur
tagħhom, fis-sena tal-mewt
tagħhom it-tnejn, illum ngħid:
“Missierna li inti fis-smewwiet,
aċċettana f’dan l-aħħar jum
tas-sena 1978 fi Kristu Ġesù,
Ibnek etern, u fih iggwidana ‘l
quddiem fil-futur. Fil-futur li
int stess tixtieq, Alla
tal-Imħabba, Alla tal-Verità,
Alla tal-Ħajja!”.
B’din
it-talba fuq xuftejja jiena,
suċċessur taż-żewġ Papiet li
mietu din is-sena, naqsam
flimkien magħkom il-fruntiera li
fi ftit sigħat, tiddividi s-sena
1978 mill-1979.