|
QUDDIESA TAL-GRIŻMA
OMELIJA TAL-QDUSIJA TIEGĦU
BENEDITTO XVI
Bażilika Vatikana
Ħamis ix-Xirka, 5 t’April 2007
Għeżież Huti irġiel u nisa,
Il-kittieb Russu Leone Tolstoi
jirrakkonta f’rakkont ċkejken
dwar sultan sever li talab
lis-saċerdoti u l-għorrief
tiegħu biex juruh lil Alla
sabiex hu wkoll ikun jistà jarah.
L-għorrief ma kinux kapaċi
jaqtgħu x-xewqa tiegħu. Allura
wieħed rgħaj, li nzerta dak
il-ħin rieġa lura minn l-għelieqi
tiegħu, offra li jassumi id-dmir
tas-saċerdoti u tal-għorrief.
Minn għandu s-sultan fehem li
għajnejh ma kinux biżżejjed biex
jara lil Alla. Allura, però,
huwa ried talinqas ikun jaf
x’kien qiegħed jagħmel Alla. "Biex
inkun nistà nwieġeb din
il-mistoqsija tiegħek – qal
ir-ragħaj lis-sultan – hemm
bżonn li nibdlu lbiesna". B’nofs
qalb, madankollu mbuttat mill-kurżità
għall-informazzjoni mistennija,
is-sultan aċċetta; ta ħwejġu
rjali lir-ragħaj u ħalla lilu
nnifsu jiġi mlibbes il-libsa
fqajra tal-imsejken bniedem. U
hekk hu li minnufih waslet it-tweġiba:
"Dan huwa dak li jagħmel Alla".
Fil-fatt, Bin Alla – Alla veru
minn Alla veru – warrab fil-ġemb
il-meravilji divini tiegħu: "…neżżà
lilu nnifsu, waqt li assuma l-kundizzjoni
ta’ qaddej u waqt li sar jixbaħ
lill-bnedmin; deher f’forma
umana, umilja lilu nnifsu …
sal-mewt tas-salib" (cfr Fil 2,6ss).
Alla wettaq – kif jgħidu s-Santi
Padri – is-sacrum commercium,
il-bidla sagra: assuma dak li
kien tagħna, sabiex aħna nkunu
nistgħu nirċievu dak li kien
tiegħu, insiru nixbħu lil Alla.
San Pawl, fir-rigward ta’ dak li
jseħħ fil-Magħmudija, juża b’mod
espliċitu x-xbiha tal-libsa:
"Meta intom tgħammidtu fi Kristu,
intom ilbistu lil Kristu" (Gal 3,27).
Dan huwa dak li jseħħ
fil-Magħmudija; aħna nilbsu lil
Kristu, huwa jirregalalna ħwejġu
u din mhijiex ħaġa esterna.
Ifisser li nidħlu f’komunjoni
eżistenzjali miegħu, li l-esseri
tiegħu u tagħna, jitwaħħdu
flimkien. "Ma nkunx iktar jien
li ngħix, imma Kristu li jgħix
fija" – hekk Pawlu nnifsu fl-Ittra
lill-Galatin (2,2)
jideskrivi l-ġrajja
tal-magħmudija tiegħu. Kristu
libes ilbiesna: in-niket u
l-ferħ tal-esseri uman, il-ġuħ,
il-għatx, l-għejja, it-tamiet u
d-delużjonijiet, il-biżà
tal-mewt, l-inkwiet kollu tagħna
sal-mewt. U tana l-"ilbies"
tiegħu. Dak li fl-Ittra
lill-Galatin huwa espress
bħala sempliċi "fatt"
tal-magħmudija – id-don
tal-esseri l-ġdid – Pawlu
jippreżentahulna fl-Ittra
lill-Efesin bħala dmir
permanenti: "Hemm bżonn twarrbu
l-bniedem il-qadim bl-imġieba
ta’ qabel! … Hemm bżonn li]
tilbsu l-bniedem il-ġdid, maħluq
skont Alla fil-ġustizzja u
fil-qdusija vera. Għalhekk, waqt
li twarrbu l-falsità: għidu kull
wieħed il-verità lill-proxxmu
tagħkom; għaliex aħna membri ta’
xulxin. Fir-rabja, la tidimbux
…" (Ef 4,22-26).
Din it-tejoloġija tal-Magħmudija
terġà lura b’mod ġdid u
b’insistenza ġdida
fl-Ordinazzjoni saċerdotali.
Bħal fil-Magħmudija jiġi
rregalat "bdil tal-ilbies", bdil
tad-destin, komunjoni
eżistenzjali ġdida ma’ Kristu,
hekk ukoll fis-saċerdozju
għandna bdil;
fl-amministrazzjoni
tas-Sagramenti, is-saċerdot
jaġixxi u issa jitkellem "in
persona Christi".
Fil-misteri sagri huwa ma
jirrapreżentax lilu nnifsu u ma
jitkellimx billi jesprimi lilu
nnifsu, imma jitkellem
għall-Ieħor – għal Kristu. Hekk
fis-Sagramenti huwa jirrendi
viżibbli b’mod drammatiku dak li
jfisser li tkun m’mod ġenerali
saċerdot; dak li esprimejna bl-"Adsum –
jiena lest" tagħna waqt
il-konsagrazzjoni saċerdotali:
Jien ninsab hawn sabiex int
tistà tiddisponi minni.
Inqiegħdu lilna nfusna
għad-dispożizzjoni ta’ Dak "li
miet għal kulħadd, sabiex dawk
li jgħixu ma jgħixux iktar
għalihom infushom …" (2Kor 5,15).
Inqiegħdu lilna nfusna
għad-dispożizzjoni ta’ Kristu
jfisser li nħallu lilna nfusna
niġu miġbuda ġol- "għal kulħadd"
tiegħu: waqt li nkunu miegħu
nistgħu tassew inkunu "għal
kulħadd".
In persona Christi – fil-waqt
tal-Ordinazzjoni sdaċerdotali,
il-Knisja irrenditilna viżibbli
u afferrabbli din ir-realtà
tal-"ilbies ġdid" ukoll
esternament permezz ta’ li konna
mlibbsa bil-paramenti liturġiċi.
F’dan il-ġest estern hija riedet
tirrendilna evidenti l-ġrajja
interna u d-dmir li joħroġ
minnu: nilbsu lil Kristu; nagħtu
lilna nfusna lilu bħal ma Hu
ngħata għalina. Din il-ġrajja,
tiġi rappreżentata dejjem
mill-ġdid f’kull Quddiesa
permezz tal-ilbies tal-paramenti
liturġiċi. L-ilbies tagħhom
għandu jkun għalina iktar minn
fatt estern: huwa d-dħul dejjem
mill-ġdid fl-"iva" tal-inkarigu
tagħna – f’dik "il-mhux iktar
jien" tal-Magħmudija li
l-Ordinazzjoni saċerdotali
tirregalalna b’mod ġdid u
fl-istess ħin titlobna. Il-fatt
li ninsabu fuq l-altar, lebsin
il-paramenti liturġiċi, għandu
jirrendi viżibbli b’mod ċar lil
dawk preżenti u lilna wkoll li
ninsabu hemm "in persona ta’ xi
Ħadd ieħor". L-ilbies
saċerdotali, hekk kif
mal-passaġġ taż-żmien ġie
żviluppat, huwa espressjoni
simbolika profonda ta’ dak li
jfisser is-saċerdozju. Irrid
għalhekk, għeżież ħuti, nispjega
f’dan il-Ħamis ix-Xirka
l-essenza tal-ministeru
saċerdotali waqt li ninterpreta
l-paramenti liturġiċi li,
appuntu, minn naħa tagħhom iridu
jispjegaw xi tfisser "nilbsu lil
Kristu", nitkellmu u naġixxu in
persona Christi.
L-ilbies tal-ilbies saċerdotali
kien darba akkumpanjat minn
talbiet li jgħinuna nifhmu aħjar
l-elementi ndividwali
tal-ministeru saċerdotali.
Nibdew bl-amittu.
Fl-imgħoddi – u fl-ordnijiet
monastiċi wkoll illum – dan jiġi
l-ewwel mqiegħed fuq ir-ras,
bħal speċi ta’ barnuż, waqt li
hekk isir simbolu tad-dixxiplina
tas-sensi u tal-ħsieb meħtieġ
għal ċelebrazzjoni ġusta
tal-Quddiesa. Il-ħsibijiet
m’għandhomx jixterdu ‘l hawn u
‘l hemm wara l-inkwiet u
l-istennijiet tal-jum tiegħi:
is-sensi m’għandhomx ikunu
miġbuda minn dak li hemm,
fil-Knisja, każwalment irid
jisirqilhom għajnejhom u
widnejhom. Qalbi għandha bi
ħlewwa tinfetaħ għall-kelma ta’
Alla u tkun miġbura fit-talb
tal-Knisja, sabiex ħsiebi
jirċievi l-orjentament tiegħu
mill-kliem tat-tħabbira u
tat-talb. U l-ħarsa ta’ qalbi
għandha tkun imdawra lejn
il-Mulej li jinsab f’nofsna: dak
huwa li tfisser ars
celebrandi – il-mod ġust
taċ-ċelebrazzjoni. Jekk jien
mal-Mulej, allura bis-smigħ,
bil-kliem u bl-aġir tiegħi
niġbed ukoll lin-nies
fil-komunjoni miegħu.
It-testi tat-talb li
jinterpretaw l-alba u l-istola
jmorru t-tnejn fl-istess
direzzjoni. Dawn iqanqlu
l-ilbies festiv li l-missier ta
lill-iben il-ħali li reġà lura
f’daru imċerċer u maħmuġ. Meta
nersqu lejn il-liturġija biex
naġixxu fil-persuna ta’ Kristu
nintebħu ilkoll kemm aħna ‘l
bogħod minnu; kemm ħmieġ jeżisti
f’ħajjitna. Huwa biss jistà
jagħtina l-ilbies festiv,
jirrendina denji li nippresiedu
l-mejda tiegħu, li nkunu
għas-servizz tiegħu. Hekk
it-talbiet ifakkru wkoll
il-kliem tal-Apokalissi
li skonthom l-ilbies tal-144.000
magħżula mhux mertu tagħhom
kienu denji ta’ Alla. L-Apokalissi
jikkummenta li huma kienu
ħaslu ħwejjiġhom fid-demm
tal-Ħaruf u li b’dan il-mod huma
kienu saru bojod bħad-dawl (cfr Ap 7,14).
Ġa ċkejken staqsejt lili nnifsi:
Imma meta taħsel xi ħaġa
fid-demm, ma ssirx bla dubju
ħamra! It-tweġiba hija: id-"demm
tal-Ħaruf" huwa l-imħabba
tal-Kristu msallab. U hija din
l-imħabba li tirrendi ħwejjiġna
maħmuġin bojod, li tirrendi
ġenwin u mdawwal l-ispirtu
mċajpar tagħna, li, minkejja
d-dlamijiet kollha tagħna,
tibdel lilna stess f’"dawl
il-Mulej". Waqt li nilbsu l-alba
għandna niftakru: Huwa bata
għalija wkoll. U biss għaliex
imħabbtu hija ikbar minn
dnubieti kollha, nistà
nirrapreżentah u nkun xhud ta’
dawlu.
Imma mal-libsa tad-dawl li l-Mulej
irregalalna fil-Magħmudija u,
b’mod ġdid, fl-Ordinazzjoni
saċerdotali, nistgħu naħsbu
wkoll fil-libsa tat-tieġ, li
dwarha Hu jitkellem
fil-parabbola tal-festin ta’
Alla. Fl-omeliji ta’ San Girgor
il-Kbir sibt dwar dan ir-rigward
riflessjoni impressjonanti.
Girgor jiddistingwi bejn
il-verzjoni ta’ Luqa
tal-parabbola u dik ta’ Mattew.
Huwa hu konvint li l-parabbola
luqana titkellem dwar festin
tat-tieġ eskatoloġiku, waqt li –
skont hu – il-verżjoni mgħoddija
minn Mattew tittratta l-antiċipazzjoni
ta’ dan il-festin tat-tieġ
fil-liturġija u fil-ħajja
tal-Knisja. F’Mattew – u
f’Mattew biss – infatti s-sultan
jiġi fis-sala ffullata biex jara
l-mistiedna tiegħu. U hawn f’dik
il-folla jsib ukoll mistieden
mingħajr il-libsa tat-tieġ, li
jiġi mitfugħ ‘il barra fid-dlamijiet.
Allura Girgor jistaqsi lilu
nnifsu: "Imma xi speċi ta’ lbies
huwa dak li kien jonqsu? Dawk
kollha li huma magħqudin
fil-Knisja irċivew il-libsa l-ġdida
tal-magħmudija u tal-fidi;
inkella ma jistgħux ikunu
fil-Knisja. Allura x’kien għad
jonqos? Liema lbies tat-tieġ
kien għad irid jiżdied??" Il-
Papa jwieġeb: "Il-libsa
tal-imħabba". U sfortunatament,
fost il-mistednin li kien
regalat lilhom l-ilbies il-ġdid,
il-libsa bajda tat-twelid mill-ġdid,
is-sultan isib xi wħud li ma
jkunux lebsin il-libsa kulur
aħmar skur tal-imħabba doppja
lejn Alla u lejn il-proxxmu. "F’liema
kondizzjoni rridu nersqu
għall-festa tas-sema, jekk ma
nilbsux il-libsa tat-tieġ –
jiġifieri l-imħabba li hi biss
tirrendina sbieħ?", jistaqsi
l-Papa. Persuna mingħajr imħabba
hija mudlama minn ġewwa. Id-dlamijiet
esterni, li dwarhom jitkellem
il-Vanġelu, huma biss rifless
tal-għama ntern tal-qalb (cfr Hom.
38, 8-13).
Issa li qed inħejju
għaċ-ċelebrazzjoni tal-Quddiesa,
hemm bżonn nistaqsu lilna nfusna
jekk aħniex lebsin din il-libsa
tal-imħabba. Nitolbu lill-Mulej
biex ibiegħed kull ostilità
mill-intimu tagħna, biex
ineħħilna kull sens ta'
awtosuffiċjenza u biex tassew
ilibbisna bil-libsa tal-imħabba,
sabiex inkunu persuni mdawlin u
li ma nappartenux lid-dlamijiet.
Fl-aħħarnett kelma qasira
rigward il-pjaneta li
tirrapreżenta l-madmad tal-Mulej
li għalina bħala saċerdoti ġie
mpost fuqna. U tfakkar il-kliem
ta’ Ġesù li jistedinna biex
inġorru l-madmad tiegħu u
nitgħallmu minnu, li huwa
"manswet u umli tal-qalb" (Mt 11,29).
Iġġorr il-madmad tal-Mulej
ifisser qabel kollox: titgħallem
minnu. Tkun dejjem lest li tmur
l-iskola għandu. Minghandu
jeħtieġ nitgħallmu l-manswetudni
u l-umiltà – l-umiltà ta’ Alla
li tidher fil-fatt li huwa sar
bniedem. San Giegor Nażjanżenu
darba staqsa lilu nnifsu għaliex
Alla ried isir bniedem. Il-parti
l-iktar importanti u għaliha
l-iktar tokkanti hija "Alla ried
jifhem xi tfisser għalina
l-ubbidjenza u ried jiżen kollox
permezz tat-tbatija tiegħu, din
l-invenzjoni ta’ mħabbtu
għalina. B’dan il-mod, huwa
jistà jagħraf b’mod dirett dwaru
dak li aħna nisperimentaw – kemm
huwa mitlub minna, kemm ħniena
ħaqqna – waqt li jikkalkula a
bażi tat-tbatija tiegħu
d-dgħufija tagħna " (Discorso 30; Disc.
teol. IV,6). Kultant inkunu
rridu ngħidu lil Ġesù: Mulej,
il-madmad tiegħek mhu ħafif
xejn, Anzi huwa tqil b’mod
tremend f’din id-dinja. Imma
mbagħad waqt li nħarsu lejh li
ġarr kollox – li fuqu pprova
l-ubbidjenza, id-dgħufija,
in-niket, id-dlam kollu, allura
dan it-tgergir tagħna jintefa.
Il-madmad tiegħu huwa dak li
tħobb miegħu.. U iktar ma nħobbu
lilu, u miegħu insiru persuni li
nħobbu, eħfef isir għalina
l-madmad apparentement tqil
tiegħu.
Ejjew nitolbuh jgħinna biex
insiru flimkien miegħu persuni
li nħobbu, biex hekk
nisperimentaw dejjem iktar kemm
hija ħaġa sabiħa li nġorru
l-madmad tiegħu. Amen.
Miġjub mit-Taljan għall-Malti
minn Emanuel Zarb
|