|
It-Tifsira
tal-Qawmien
fit-taghlim ta’ Joseph Ratzinger
Sr. Daniela Micallef U.S.A.M.
Għaliex Alla poġġa fil-qalb tal-bniedem xewqa
għall-immortalità, għamilha possibli li din ix-xewqa
titwettaq. Il-mistoqsijiet fuq it-tifsira
tal-ħajja, għaliex il-mewt u x’hemm wara l-mewt,
kollha jiġu mwieġba permezz tal-fidi. Infatti,
Kristu stess qabel ma’ bata’ għalina qal lil
dawk li kienu miegħu, “Fid-dar ta’ Missieri hemm
ħafna postijiet; li ma kienx hekk, kont
ngħidilkom. Sejjer inħejjilkom fejn toqogħdu. U
meta mmur nħejjilkom post, nerġa’ niġi biex
neħodkom miegħi biex, fejn inkun jien, tkunu
intom ukoll.”
Nistgħu nilqgħu din l-istedina ta’ Ġesù jekk nużaw il-meżżi li tana,
biex l-immortalità tkun tkomplija tar-relazzjoni
li nkunu bdejna miegħu hawnhekk. Fid-dawl ta’
dan kollu qegħdin inġibu silta li tfiehem dan
b’mod ċar, miktuba minn Joseph Ratzinger meta
kien għadu professur fl-università ta’ Tubingen.
Kienet is-sena 1967, żmien meta l-effetti
tal-Konċilju kienu bdew jinħassu u jgħinu biex
il-Knisja jkollha l-qawwa li tagħti forma ġdida
lill-istorja tad-dinja. Għalhekk din il-kitba
ġġedded kif inqisu l-ħajja ta’ dejjem skond
il-fidi, u nagħtuha l-importanza li jixirqilha.
Qam mill-Imwiet. (1)
Għan-Nisrani, il-fidi fil-Qawmien ta’ Ġesù
Kristu hi espressjoni taċ-ċertezza li l-għidut
li qisha ħolma sabieħa hi fil-fatt vera : “
L-imħabba daqs il-mewt hi qawwija (Għan 8:6).
Din is-sentenza fit-Testment il-Qadim tiġi
f’nofs tifħir lill-qawwa ta’ l-eros. Iżda
dan bl-ebda mod ma’ jfisser li nistgħu
sempliċement nitfugħa fil-ġenb bħalha
eżaġerazzjoni lirika. It-talbiet bla qies ta’ l-eros,
l-ezaġerazzjonijiet u l-estravaganzi tiegħu,
fir-realtà jesprimu problema bażika, tassew
il-problema bażika ta’ l-eżistenza umana,
fil-qies li jirriflettu n-natura u l-paradoss
intrinsiku ta’ l-imħabba: l-imħabba titlob
infinità,
indistr-uttibiltà; tassew, huwa, biex ngħid hekk,
sejħa għall-infinità. Iżda hu wkoll fatt li din
il-karba ta’ l-imħabba ma’ tistax tiġi
sodisfatta, li titlob l-infinità iżda ma tistax
tagħtiha; li tippretendi l-eternità iżda
fil-fatt hi nkluża fid-dinja tal-mewt,
fis-solitudni tagħha u l-qawwa tagħha li teqred.
Huwa biss minn dan l-angolu li wieħed jista’
jifhem xi tfisser “il-qawmien”.
Hi tassew l-akbar qawwa ta’ l-imħabba quddiem
il-mewt. Fl-istess ħin hi prova ta’ dak li biss
l-immortalità jista’ joħloq li tkun fl-ieħor li
għadu wieqaf meta jiena naqa’ biċċiet.
Il-bniedem huwa esseri li minnu nnifsu ma’ jgħix
għal dejjem iżda neċessarjament hu mgħoti
għall-mewt. Għalih, li m’għandux kontinwità
fih innifsu, is-sopravivenza mill-perspettiva
purament umana, jista’ jkun possibli biss billi
jkompli jeżisti f’ħaddieħor. L-istqarrijiet ta’
l-Iskrittura fuq il-konnessjoni bejn id-dnub u
l-mewt għandhom jinftehmu minn dan l-angolu.
Għaliex issa joħroġ ċar li l-isforz tal-bniedem
li “jsir bħal Alla”, bit-tħabrik tiegħu
għall-awtonomija, li permezz tiegħu jixtieq
jieqaf fuq riġlejh waħdu, ifisser il-mewt
tiegħu, għaliex ma jistax jieqaf waħdu biss.
Jekk il-bniedem – u din hi n-natura vera
tad-dnub – madankollu jirrifletti li
jirrikonoxxi l-limita-zzjonijiet tiegħu u
jipprova jkun kompletament suffiċjenti fih
in-nifsu, preċiżament billi jaddotta din
l-attitudni jagħti lilu nnifsu għall-mewt.
Ħaġa min awl id-dinja l-bniedem jifhem li ħajtu
biss ma’ ddumx u għalhekk irid jirsisti li
jeżisti fl-oħrajn, ħalli permezz tagħhom u fihom
jibqa’ fl-art tal-ħajjin. Ġew ippruvati żewġ
modi b’mod partikolari. L-ewwel, li tibqa’ tgħix
f’uliedek : għalhekk f’popli primi-tivi li ma
tiżżewwiġġ u li tibqa’ bla tfal huma meqjusa
bħalha l-aktar saħħta terribli; ifiss-ru qerda
bla tama, mewta finali. Bil-maqlub, l-ikbar
numru ta’ tfal possibli joffri fl-istess ħin
l-ikbar ċans possibli ta’ għixien, tama ta’
l-immortalità, għalhekk l-akbar barka li
l-bniedem jista’ jistenna. Tiġi murija mod ieħor
meta l-bniedem jiskopri li f’uliedu jgħix biss
b’mod li mhux minnu; irid li jibqa’ iżjed minnu.
Għalhekk ifittex il-kenn fl-idea tal-fama, li
għandu jagħmlu verament immortali jekk jibqa’
ħaj matul iż-żminijiet fil-memorja ta’ l-oħrajn.
Iżda dan it-tieni attentat li jakkwista
l-immortalità għalih innifsu billi jeżisti
fl-oħrajn ifalli daqs l-ewwel wieħed : dak li
jibqa’ mhux il-persuna iżda biss l-eku tiegħu,
ħjiel ta’ dell. Għalhekk immortalità magħmula
mill-persuna hija biss sheol : iżjed mhux
esseri milli esseri. In-nuqqas ta’ adegwatezza
taż-żewġ modi jistrieħ ftit fuq il-fatt li
l-persuna l-oħra li żżom l-eżistenza tiegħi wara
mewti ma’ tistax iġġorr din l-esseri iżda biss
l-eku tiegħu; u wisq iżjed fil-fatt li anke
l-persuna l-oħra li jien afdajt, biex ngħid
hekk, il-kontinwazzjoni tiegħi ma jibqax – anke
hu jispiċċa.
Dan iwassalna għall-pass li jmiss. S’issa rajna
li l-bniedem m’għandux permanenza fih innifsu u
b’konsegwenza ta’ dan jista’ biss jibqa’ jeżisti
f’ieħor iżda li l-eżistenza fl-ieħor hija mdella
u għal darb’oħra mhix finali, għaliex l-ieħor
jispiċċa wkoll. Jekk dan hu minnu, mela huwa
biss wieħed li jista’ jagħti stabilità li
jibqa’ : dak li hu, li ma jidħolx
fl-eżisteza u jerġa’ jispiċċa iżda jibqa’ f’nofs
dak li jgħaddi : l-Alla tal-ħajjin, li mhux biss
iżomm id-dell u l-eku ta’ l-eżistenza, li
l-ideat tiegħu mhumiex kopja tar-realtà. Jiena
nnifsu l-ħsieb tiegħu, li biex ngħid hekk
jistabbilixxini b’mod iżjed żgur, milli jiena
fija
nnifsi; il-ħsieb tiegħu mhux id-dell ta’ wara
l-mewt iżda l-għajn oriġinali u l-qawwa ta’
l-esseri tiegħi. Fih nista’ nieqaf iżjed minn
dell, fih jien tassew eqreb lejja nnifsi milli
kont inkun li kieku ppruvajt nibqa’ waħdi.
Qabel ma’ nerġgħu lura minn hawn għall-Qawmien,
ħa nippruvaw nararw l-istess ħaġa għal darb-oħra
minn aspett ftit differenti. Nistgħu nerġgħu
nibdew mill-għajdut fuq l-imħabba u l-mewt u
ngħidu: Huwa biss fejn xi ħadd jsitma l-imħabba
iżjed mill-ħajja, jiġifieri, huwa biss fejn xi
ħadd lest jagħmel il-ħajja fit-tieni post wara
l-imħabba, ħtija ta’ l-imħabba, li l-imħabba
tista’ tkun iżjed qawwija u ikbar mill-mewt.
Jekk għandha tkun iktar mill-imħabba, trid
l-ewwel tkun ikbar mill-ħajja biss. Iżda jekk
jista’ jkun dan, mhux biss intenzjonatament iżda
fir-rejaltà , imbagħad dan ikun ifisser
fl-istess ħin li l-qawwa ta’ l-imħabba tela’
l-fuq mill-qawwa ta’ dak li hu biss bijoloġiku u
ħadha fil-qadi tiegħu. Biex nużaw
it-terminoloġija ta’ Tielhard de Chardin, fejn
seħħ dan, il-komplessità deċiżiva jew
“komplessifikazzjoni” ikun seħħ ; il-bios,
ukoll, kien ikun imdawwar minn u nkorporat
fil-qawwa ta’ l-imħabba. Kienet taqsam
il-fruntiera – il-mewt – u toħloq għaqda fejn
il-mewt jifred. Jekk il-qawwa ta’ l-imħabba għal
ħaddieħor x’imkien kien tant qawwi li setgħet
iżżomm ħaj mhux biss il-memorja, id-dell
tal-“Jien” tiegħu, iżda l-persuna nnifisha, ikun
intlaħaq stadju ieħor tal-ħajja. Dan ifisser li
li stat tal-evoluzzjonijiet bijoloġiċi u
t-tibdiliet ikunu tħallew u tkun saret qabża
għall-pjan wisq idfferenti, li fuqha l-imħabba
ma’ tkunx iktar suġġetta għall-bios iżda
tkun għamlet użu minnha. Stadju finali ta’ bidla
u evoluzzjoni bħal din ma tkunx aktar stadju
bioloġiku; tkun tfisser it-tmiem tas-sovranità
tal-bios, li hu fl-istess ħin
is-sovranità tal-mewt; kienet tiftaħ li stat ta’
dak li l-Bibbja Griega jsejjaħlu zoe,
jiġifieri, ħajja definittiva, li ħalla warajh
is-saltna tal-mewt. L-aħħar stadju ta’
l-evoluzzjoni li għandha bżonn id-dinja iżda
mill-ispirtu, bil-ħelsien, bl-imħabba. Ma’ tkunx
aktar evoluzzjoni iżda deċiżjoni u għotja
flimkien.
Iżda wieħed jista’ jsitaqsi, dan kollhu,
x’għandu x’jaqsam mall-Qawmien ta’ Ġesù ?
Tajjeb, qabel ikkunsidrajna l-kwistjoni ta’
l-immortalità possibli tal-bniedem minn żewġ
naħat, li issa jsiru aspetti ta’ ħaġa waħda.
Aħna għedna, kif il-bniedem m’għandux permanenza
fih innifsu, is-sopravvivenza tiegħu setgħet
biss issir jekk jibqa’ jgħix f’ħaddieħor. U
għedna, mill-punto di vista ta’ dan “l-ieħor”,
li hi biss l-imħabba li jieħu l-maħbub fih
innifsu, fl-esseri tiegħu stess, setgħet tagħmel
possibli din l-eżistenza fl-ieħor. Dawn iż-żewġ
aspetti kumplimentarji huma riflessi għal
darb’oħra, kif jidhirli jien, fiż-żewġ modi
tat-Testment il-Ġdid li jiddiskrivu l-Qawmien
tal-Mulej: “Ġesù qam” u “Alla (l-Missier) qajjem
lil Ġesù.” Iż-żewġ formuli jiltaqgħu fil-fatt li
l-imħabba totali ta’ Ġesù għall-bnedmin, li
jmexxih lejn il-Missier u b’hekk issir iżjed
qawwija mill-mewt, għaliex f’dan huwa totalment
“qed jinżamm” minnu.
Minn dan jirriżulta pass iżjed ‘il-quddiem. Issa
nistgħu ngħidu li l-imħabba dejjem tistabbilixxi
xi forma ta’ immortalità; anke fl-istadju
pre-uman tiegħu, jimmira, fil-forma
tal-preservazzjoni ta’ l-ispeċi, f’din
id-direzżzjoni. Tassew, dan it-twaqqif
ta’ l-immortalità mhuwiex xi ħaġa
aċċidentali għall-imħabba, mhux ħaġa li jagħmel
fost l-oħrajn, iżda dak li jtih il-karattru
speċifiku tiegħu. Dan il-prinċipju jista’ jiġi
mibdul ; imbagħad ifisser li l-immortalità
dejjem jipproċedi mill-imħabba, qatt
mill-awtokrazija ta’ dak li hu suffiċjenti fih
innifsu. Jista’ anke jkollna l-ħila nasserixxu
li dan il-prinċipju, meta mifhum kif għandu
jkun, japplika anke lil Alla kif inhu muri
mill-fidi Nisranija, Alla, wkoll, hu permanenza
assoluta, kontra dak kollu li hu transitorju, li
jgħaddi, għar-raġuni li hu r-relazzjoni ta’
tlett Persuni ma’ xulxin, l-inkorporazzjoni “
f’li jkunu għall-xulxin” ta’ l-imħabba, att –
sustanza ta’ l-imħabba li hu assolut u allura
kompletament “relativ”, tgħix biss f’relazzjoni
ma”. Bħalma għedna qabel, mhuwiex autokrazija,
li ma’ jaf b’ħadd ħlief bih innifsu, li hu
divin, sibna li dak li hu rivoluzzjonarju
f’l-idea Nisranija tad-dinja u ta’ Alla, kontra
dak li kien hemm fl-antik, hu li jitgħallem
jifhem “l-assolut” bħalha assolutament
“relazjoni” bħalha relatio subsistens.
Biex nerġgħu lura għall-argument tagħna,
l-imħabba hu l-pedament ta’ l-immortalità, u
l-immortalità tipproċedi biss mill-imħabba. Din
l-istqarrija li wasalna għaliha tfisser ukoll li
dak li għandu l-imħabba għall-kulħadd waqqaf
l-immortalità għall-kulħadd. Din hi preċiżament
it-tifsira ta’ l-istqarrija biblika li l-Qawmien
tiegħu huwa l-ħajja tagħna.
Ir-raġunament – li hu għalina kurjuż – ta’ San
Pawl fl-Ewwel Ittra tiegħu lill-Korintin issa
tinftiehem, jekk hu qam, mela anke aħna wkoll,
għaliex l-imħabba hi iktar qawwija mill-mewt ;
jekk ma qamx, mela l-anqas aħna, għaliex
imbagħad is-sitwazzjoni hi li l-mewt għad
għandha l-aħħar kelma, xejn iżjed (cf 1 Kor
15:16 f). Ladarba din hi stqarrija ta’ mportanza
ċentrali, ħa nerġgħu nispjegawha mod ieħor : Jew
l-imħabba hi aktar qawwija mill-mewt, jew
mihiex. Jekk sar hekk fih, mela sar hekk
preċiżament bħalha mħabba għall-oħrajn. Dan
ifisser ukol, verament, li l-imħabba tagħna,
mħollija għaliha waħedha mhix biżżejjed biex
tegħleb il-mewt ; fih innifsu ikollhu jibqa’
karba mhix mismugħa. Ifisser li biss l-imħabba
tiegħu, li tiltaqa’ mal-qawwa t’Alla ta’ ħajja u
mħabba, jista’ jkun il-bażi ta’ l-immortalità
tagħna. Madankollu, xorta jibqa’ veru li l-mod
ta’ l-immortalità tagħna jkun jiddependi
mill-mod tagħna kif inħobbu. Ikollna nirritornaw
fuq dan fit-taqsima fuq l-Aħħar Ġudizzju.
Iqum punt iktar il-bogħod f’din id-diskussjoni.
Mogħtija l-konsiderazzjonijiet ta’ qabel,
m’hemmx għalfejn ngħidu li l-ħajja ta’ dak li
qam mill-mewt mhuwiex għal darb’oħra bios,
il-forma bioloġika tal-ħajja mortali tagħna
fl-istorja ; huw zoe, ġdid, differenti,
ħajja definittiva ; ħajja li għaddiet li ‘l hinn
mill-istat mortali ta’ bios u storja,
stat li hawnhekk kien mgħoddi minn qawwa akbar.
U fil-fatt ir-rakkonti tal-Qawmine tat-Testment
il-Ġdid iħalluna naraw ċar li l-ħajja ta’ Dak li
Qam qiegħed, mhux fil-bios storiku, iżda
‘l fuq u li ‘l hinn minnu. Hu wkoll veru,
naturalment, li din il-ħajja ġdida dehret
fl-istorja u kellha tagħmel hekk, għaliex wara
kollox hi hemm “għal” l-istorja, u l-mezz
Nisrani bażikament mhu xejn għajr
it-trasmissjoni tax-xhieda li l-imħabba
rnexxilha tkisser il-mewt hawnhekk u b’hekk
biddel b’mod fundamentali s-sitwazzjoni tagħna
lkoll. Ladarba rrealiżżajna dan, m’għadux
diffiċli li ssib il-mod tajjeb għax-xogħol
diffiċli li tispjega r-rakkonti bibliċi
tal-Qawmien, jiġifieri, li takkwista fehema ċara
tas-sens proprju li fih għandhom jiġu mifhuma.
Huwa ovvju li hawnhekk ma’ nistgħux nippruvaw
diskussjoni dettaljata tal-kwistjoni nvoluta, li
llum jippreżentaw ruħhom b’mod aktar diffiċli
minn qatt qabel; speċjalment l-istqarrijiet
storiċi – u l-aktar mhux maħsuba kif għandu jkun
– stqarrijiet filosofiċi qed isiru iżjed u iżjed
mgħaquda b’mod li ma’ jinħallux, u l-istess
eżeġeżi ta’ spiss tipproduċi l-filosofija
tagħha, li hi ntenzjonata biex tidher lill-lajk
bħalha distillazjoni raffinata sew tax-xhieda
biblika. Hawnhekk ħafna punti ta’ dettalji
dejjem jibqgħu miftuħin għad-diskussjoni, iżda
huwa possibli li tagħraf linja bażika li tifred
l-ispjega li tibqa’ spjega u l-adattament
arbitrarju [ għall-mod ta’ ħsieb kontemporanju
].
L-ewwelnett huwa ċar ħafna li wara l-Qawmien
tiegħu mill-imwiet Kristu ma’ marx lura
għall-ħajja terrena tiegħu ta’ qabel, bħalma
jgħidulna li għamlu ż-żagħżugħ ta’ Nain u
Lażżru. Hu reġa’ qam għall-ħajja definittiva, li
mhux immexxi min liġijiet kimiċi jew bioloġiċi u
għalhekk hu barra l-possibiltà tal-mewt,
fl-eternità mogħti mill-imħabba.
Għalhekk il-laqgħat miegħu huma “dehriet”,
għalhekk dak li miegħu qagħdu n-nies għall-mejda
jumejn qabel mhux mgħarraf mill-ħbieb tal-qalb
tiegħu u, anke meta mgħarraf, jibqa’ qisu
barrani : huwa biss fejn hu jagħti
l-viżjoni li hu muri ; huwa biss meta
jiftaħ għajnejn il-bnedmin u jġiegħel li qlubhom
jinfetħu tista’ l-wiċċ ta’ l-imħabba eterna li
jirbaħ il-mewt tiġi mgħarrfa fid-dinja mortali
tagħna, u, f’dik l-imħabba, id-dinja ġdida,
differenti, id-dinja ta’ dak li għandu jiġi.
Għalhekk huwa wkoll dawshekk diffiċli, tassew
Assolutament impossibli, għall-Vanġeli li
jiddiskrivu l-laqgħa ma’ Kristu rxoxtat;
għalhekk jistgħu biss itemtmu meta jitkellmu min
dawn il-laqgħat u jidhru li qed jagħtu
deskrizzjonijiet kontradittorji tagħhom.
Fir-realtà huma unanimi b’mod li jissorprendi
fid-djalettika ta’ l-istarrijiet tagħhom,
fis-simultanjetà tal-mess u n-nuqqas ta’ mess,
fl-għarfien u n-nuqqas ta’ għarfien, ta’
identità kompleta bejn l-imsallab u l-Kristu
rxoxtat u l-bidla kompleta. In-nies jagħrfu
lill-Mulej u mbagħad ma’ jerġgħux jagħrfuh ;
in-nies imissuh, u madankollu ma’ tistax tmissu
huma l-istess iżda tant differenti. Bħalma
għedna, id-djalettika hija dejjem l-istess; huwa
biss il-mezz ta’ l-istil li bih hu espress li
jinbidel.
Per eżempju, ħalli neżaminaw naqra iżjed
mill-qrib minn din il-punto di vista l-istorja
ta’ Emmaus, li diġà semmejna fil-qosor.
Għall-ewwel jidher li hawnhekk għandna idea
kompletament terrena u materjali tal-qawmien;
bħallikieku xejn ma’ jibqa’ mill-elementi
misterjużi u ndiskrivibbli tar-rakkonti Pawlini.
Jidher li qisu t-tendenza lejn rakkont
dettaljat, għall-konkretezza tal-leġġenda,
miżmum mix-xewqa ta’ l-apoloġista għal xi ħaġa
tanġibbli, rebaħ u ġab lill-Mulej irxoxtat lura
għall-istorja terrena. Iżda din l-impressjoni hi
kkontrastata malajr mid-dehra misterjuża tiegħu
u l-mod mhux inqas misterjuż li bih jisparixxi.
L-idea hi wisq iżjed ikkontrastata mill-fatt li
anke hawnhekk, jibqa’ ma’ jingħarafx minn dawk
imdorrija jarawh. Ma jistax jiġi miżmum tajjeb
bħal fil-ħajja terrena tiegħu, hu skopert biss
fid-dinja tal-fidi; jixgħel il-qlub taż-żewġ
vjaġġaturi bl-interpretazzjoni tiegħu ta’
l-Iskrittura u billi jaqsam il-ħobż jiftħilhom
għajnejhom. Din hi referenza għaż-żewġ elementi
bażiċi tal-qima tal-bidu tal-Kristjaneżimu, li
kienet iffurmata mill-liturġija tal-kelma
(il-qari u l-ispjega ta’ l-Iskrittura), u l-qsim
tal-ħobż ewkaristiku. B’dan il-mod l-evanġelista
jagħmilha ċara li l-laqgħa ma’ Kristu rxoxtat
tistrieħ fuq pjan kemmxejn ġdid; jipprova
jiddeskrivi dak li ma’ jsitax jiġi deskritt
fit-termini tal-fatti liturġiċi. B’hekk
jipprovdi kemm teoloġija tal-Qawmien kif ukoll
teoloġija tal-liturġija: wieħed jiltaqa’ ma’
Kristu rxoxt fil-kelma u fis-sagrament, il-qima
huwa l-mod li bih jintmess minnha u magħruf
bħalha Kristu ħaj. U bil-kontra, l-liturġija
huwa bbażat fuq il-misteru ta’ l-Għid; għandu
jiġi mifhum bħalha l-mod li bih il-Mulej jersaq
lejna. Fih isir il-kumpann tal-vjaġġ tagħna,
jixgħel il-qlub bierda tagħna, u jiftħilna
l-għajnejn issiġillati tagħna. Għadu jimxi
magħna, għadu jsibna nkwetati u qalbna sewda, u
għad għandu s-setgħa li jġibna naraw.
Ċertament, dan kollu hu biss nofs l-istorja; li
tieqaf s’hawn tkun qed tiffalsifika x-xhieda
tat-Testment il-Ġdid. L-esperjenza ta’ Kristu
rxoxt hija aktar minn laqgħa ma’ raġel
fl-istorja tagħna, u ċertament ma’ jridx jiġi
misjub f’konverżazzjonijiet madwar
mejda u tifkiriet li fl-aħħar kellhom jiġu
ċċarati fl-idea li għadu ħaj u jaqdi
l-affarijiet tiegħu. Interpretazzjoni bħal din
tirriduċi dak li ġara għal-livell purament uman
u tisraqlu l-kwalità speċifika tiegħu.
Ir-rakkonti tal-Qawmien huma xi ħaġ’oħra u iżjed
minn xeni liturġiċi moħbija: jagħmlu viżibli
l-ġrajja fundamentali li fuqha tistrieħ
il-liturġija Nisranija. Huma jixhdu
għall-viċinament li ma ġietx mill-qlub
tad-dixxipli iżda li ġiehom minn barra, li
kkonvinċiethom minkejja d-dubji tagħhom u
għamlithom ċerti li l-Mulej kien qam tassew. Dak
li kien mimdud fil-qabar m’għadux hemm ; hu –
tassew hu nnifsu – jgħix. Dak li kien meħud
fid-dinja l-oħra t’Alla wera lilu nnifsu tant
setgħan li jagħmilha tassew ċara li hu nnifsu
kien reġa’ wieqaf quddiemhom, li fih il-qawwa
ta’ l-imħabba verament werea ruħu qawwi iżjed
mill-qawwa tal-mewt.
Huwa biss billi tieħu dan bl-istess serjetà ta’
dak li għidna l-ewwel li wieħed jibqa’ fidil
għax-xhieda miġjuba mit-Testment il-Ġdid; b’hekk
biss, ukoll, hi ppreservata s-serjetà tiegħu
fl-istorja tad-dinja. L-attentat komdu biex
teħles lilek innifsek mit-twemmin fil-misteru
ta’ l-azzjonijiet qawwija t’Alla f’din id-dinja
u fl-istess ħin li jkollok is-sodisfazzjoni li
tibqa’ fuq il-pedament tal-messaġġ bibliku ma’
jwassal imkien, la jlaħħaq ma l-onestà
tar-raġuni u l-anqas ma’ l-kisbiet tal-fidi.
Wieħed ma jistax ikollu kemm it-twemmin Nisrani
kif ukoll “reliġjon mingħajr il-limitu
tar-raġuni safja”; l-għażla hi inevitabbli. Dak
li jemmen jara iżjed u iżjed ċar, verament, kemm
hi ħaġa razzjonali li jkollok fidi fl-imħabba li
rebħet il-mewt.
______
1.
Joseph Ratzinger / Benedict XVI, Introduction to
Christianity, Ignatius Press 2004, pps. 301-310.
|
