DISKORS TAL-PAPA FRANĠISKU
LIS-SEMINARISTI U SAĊERDOTI LI JISTUDJAW F’RUMA

Sala Pawlu VI
It-Tnejn, 24 ta’ Ottubru 2022

 

Sinjuri Kardinali, sinjuri Isqfijiet, saċerdoti!

L-ewwelnett nitlobkom skuża li ġejt tard: nitlobkom skuża verament, il-problema kienet li kelli ġurnata mimlija daqs bajda, għax kien hemm żjarat minn żewġ Presidenti tar-Repubblika... Għalhekk ninsab tard... U bħal dal-ħin mhux faċli toqgħod tistenna, għax l-istonku mill-ewwel jurik... Għalhekk ejjew nibdew.

Meta dħalt hawn rajt: dan hu verament monument għall-istat klerikali! Għaliex tinsabu tabilħaqq f’numru kbir, tant saċerdoti flimkien. U dan huwa ta’ pjaċir. Għalhekk ejjew nibdew.

Mistoqsija

Santità, nixtieq nitolbok parir dwar id-direzzjoni spiritwali tas-saċerdoti żgħażagħ. Għalina l-qassisin huwa faċli li nkunu ta’ gwida spiritwali għal-lajċi, għar-reliġjużi u għal dawk li għadhom fil-formazzjoni tagħhom.  Fl-opinjoni tiegħi, iżda, huwa diffiċli għas-saċerdoti li jfittxu direzzjoni spiritwali mingħand saċerdoti oħra sħabhom. X’parir tagħti lis-saċerdoti, speċjalment liż-żgħażagħ, biex ifittxu din l-għajnuna spiritwali għall-formazzjoni tagħhom? Grazzi.

Papa Franġisku

L-ewwelnett, grazzi tal-interess tagħkom. Għamiltu 205 mistoqsijiet! Jekk ikun hemm il-ħin, nagħmlu mqar għaxra, għax dawn huwa wisq!

Grazzi Dominique. Il-problema tad-direzzjoni spiritwali - illum qed nużaw kelma inqas diretta, "akkumpanjament" spiritwali, u din togħġobni. Id-direzzjoni spiritwali, l-akkumpanjament spiritwali huwa obbligatorju? Le, mhux obbligatorju, imma jekk ma jkollokx min jgħinek timxi, taqa’, u taf tagħmel ħoss. Kultant huwa importanti li nkun akkumpanjat minn xi ħadd li jafni, li jaf lil ħajti, u dan mhemmx għalfejn ikun il-konfessur; tmur minn żmien għal żmien, imma l-importanti hu li dawn ikunu żewġ rwoli distinti. Tmur għand il-konfessur biex jaħfirlek dnubietek u meta tmur tkun preparat fuq id-dnubiet. Tmur għand id-direttur spiritwali biex tgħidlu dak li qed jiġri f’qalbek, il-ħajja  spiritwali, il-ferħ, ir-rabja, u dak li qed jiġri ġewwa fik. Jekk inti tmur biss għand il-konfessur u mhux mad-direttur spiritwali, ma tkunx taf kif tikber, u din mhix ħaġa tajba. Jekk tmur biss għand id-direttur spiritwali, dak li jakkumpanjak, u ma tmurx tistqarr dnubietek, dan huwa ħażin ukoll. Huma żewġ rwoli differenti, u fl-iskejjel tal-ispiritwalità, pereżempju dik tal-Ġiżwiti, Sant’ Injazju jgħid li aħjar niddistingwuhom, li wieħed ikun il-konfessur u ieħor id-direttur spiritwali. Kultant taf tkun l-istess persuna, imma huma żewġ affarijiet differenti li qed tagħmel din il-persuna, iżda huma żewġ affarijiet differenti.

It-tieni. Id-direzzjoni spiritwali mhix kariżma klerikali, hija kariżma marbuta mal-magħmudija. Is-saċerdoti li jagħmlu direzzjoni spiritwali għandhom il-kariżma mhux għax huma saċerdoti, imma għax huma lajċi, għax mgħammdin. Naf li hemm xi wħud mill-Kurja, forsi xi wħud minnkom ukoll, li tmorru għad-direzzjoni spiritwali għandi soru li tkun tinqala’, forsi tkun tgħallem il-Gregorjana, u tkun tajba bħala direttur spiritwali. Mur, mhemmx problema, hija mara ta’ għerf spiritwali li taf tmexxik. Xi movimenti jaf ikollhom lajk jew lajka għaqlin. Qed ngħid hekk, għax din mhix xi kariżma tas-saċerdoti. Jista’ jkun qassis, mela le? Imma din mhix esklussivament tas-saċerdoti. U biex tkun direttur spiritwali għandek bżonn “dilka” kbira. Għalhekk, għall-mistoqsija tiegħek, ngħidlek: l-ewwelnett, inkun persważ li għandi nkun akkumpanjat, dejjem. Għax il-persuna li ma tkunx akkumpanjata fil-ħajja, jibda jkollha l-“moffa” fir-ruħ, moffa li tibda ddejqek. Mard, solitudni ħażina, u ħafna affarijiet ħżiena. Għandi bżonn inkun akkumpanjat. Nitkellmu ċar dawn l-affarijiet.  Fija hemm emozzjonijiet spiritwali, u għandi bżonn lil xi ħadd biex jgħinni nifhimhom: xi jrid minni l-Mulej b’dan, nara fejn hi t-tentazzjoni... Iltqajt ma’ studenti tat-teoloġija li ma kienux jafu jiddistingwu bejn grazzja u tentazzjoni; għandi bżonn lil xi ħadd jakkumpanjani. Issa mhemmx bżonn li tmur kull ġimgħa, tmur għand id-direttur spiritwali per eżempju darba fix-xahar, kull xahrejn, meta jkollok x’titkellem miegħu jew magħha. Iżda dawn l-affarijiet importanti li jkunu ċari.

Kif tfittex direttur spiritwali? Oqgħod attent, tara lil xi ħadd li jiġbdek bil-mod kif jitkellem, jew forsi  smajt bih, biha mingħand xi ħadd... Fittex id-direttur spiritwali, imma skont dak li għedt jien, naħseb li hu importanti: dan mhux konfessur, għax huma żewġ rwoli differenti; id-direzzjoni spiritwali hi kariżma lajka li jista’ jagħmilha saċerdot, isqof, mara, bniedem lajk; u fitttex persuna li tqanqal fik il-fiduċja u s-simpatija spiritwali. Dan huwa importanti ħafna, intom tifhmu x’qed ngħid, ikun hemm dik l-armonija li tgħin ħafna.

Ma nafx weġibtekx. Din hija ħaġa importanti. Dak li qed ngħid nittama li jgħin tal-inqas biex ħadd minnkom minn issa ʼl quddiem ma jkun mingħajr direzzjoni spiritwali, mingħajr akkumpanjament spiritwali, għax inkella ma jistax jikber tajjeb, u qed ngħid dan mill-esperjenza. Tajjeb? Kont ċar għal kulħadd? Kollox sew. Inkomplu.

Mistoqsija

Santità, tista’ tgħinna nifhmu kif nistgħu nkunu pontijiet bejn id-dinja tal-fidi u dik tax-xjenza fil-ministeru tagħna? X’pariri konkreti tista’ tagħtina li fil-ħajja pastorali għandna r-responsabbiltà li nippromwovu djalogu, żgur mhux pika bejn dawn iż-żewġ oqsma. Grazzi

Papa Franġisku

Importanti li ma niċħdux ir-rwol tax-xjenza, anke tax-xjenza li tavanza, ix-xjenza li tagħmel ir-riċerka, huwa importanti, importanti ħafna. U nies li jistudjaw, imma anke jekk xogħolhom mhuwiex ta’ riċerkaturi, kull persuna, per eżempju l-istudenti tal-università, ilkoll irridu nkunu miftuħa għal dawk l-affarijiet li jinkwetaw lill-istudenti. L-ewwel nett, ikolli ngħid, li nisimgħu, li nkunu miftuħin għall-problemi. U ma nistgħux nagħtu risposti kif konna nagħmlu qabel, infittxu f’kotba apposta li kien fihom tweġibiet għall-mistoqsijiet li jsiru kontra l-knisja, kontra l-fidi. Illum dawn it-tweġibiet huma inutli, huma purament teoretiċi, u ma nistgħux noffrulhom bħala tweġibiet li xi student universitarju li qed jistudja dik l-ispeċjalità.  Irridu nagħtu tweġiba denja tal-bniedem, u naħseb li dan huwa importanti ħafna: tħares b'orizzonti wiesgħa u wiesgħa ... U tista 'tgħid: "Jien ma nafx dwar dan, imma int aħseb dwaru .. .; it-tħabbira tal-fidi hija din, fuq dan il-punt hemm dawn l-orizzonti, ara...”. Dejjem miftuħin, u niggwidaw lill-oħrajn... U tista’ tgħid ukoll: “Ma nafx kif inwieġbek, imma mur fittex lit-tali persuna, lit-tali raġel, mara, qassis, li huwa speċjalista f’dan il-qasam u jista’ jispjegalek". Qatt tagħlaq il-bieb, qatt. Anke jekk jiġu għandek bi kwistjonijiet li tħoss li ma jaqblux mal-morali; jekk tista’ twieġeb, wieġeb; jekk ma tistax twieġeb, fittex lil xi ħadd li jista’ jagħmel u għidilhom: “Tista’ tkellem lit-tali.”. Imma dejjem miftuħ, dejjem miftuħ. Għax attitudni difensiva tagħlaq id-djalogu, tagħlaq il-bieb. Miftuħ: "Iva, interessanti...".

Għall-biċċa l-kbira tal-affarijiet nistgħu inwieġbu, għax inkunu nafu. Meta studenti universitarji jiġu b'xi dubju, nissuġġerielkom hekk: meta jiġu għandek b’xi dubju mill-università, pereżempju, studenti - forsi dan huwa l-qasam li fih l-ikbar ħidma -, jekk possibbli, iwieġbu b'dubju ieħor , u għalhekk int tkun attent u l-istess ġest li jagħmel huwa lilek, inti tagħmlu lilu, u hekk hu ma jħossux wisq ċert minnu nnifsu. "Int qed tistaqsini dwar dan, tajjeb, imma x’taħseb dwar din il-ħaġa l-oħra?". Dan kien jagħmlu spiss Ġesù, kif naraw fil-Vanġelu. Għal mistoqsija li kien fiha nasba, Ġesù wieġeb b’mistoqsija oħra, u ħalla lil dak li staqsieh f’dubju. Importanti li nwieġbu b’dan il-mod, jew, jekk ma tasalx, tirreferih għand xi ħadd li jista’ jwieġeb fuq dak l-aspett xjentifiku, dak l-aspett li jmur kontra l-fidi u li forsi ma tistax twieġeb għalih int. Fil-biċċa l-kbira tal-każijiet, nemmen li nistgħu nwieġbu. Imma – dan dejjem huwa l-parir li nagħtikom – tirrispondix “fl-arja”: jien qed inwieġeb lilek, lilek li għamiltli din il-mistoqsija. Jekk inti qed tistaqsini, allura jiena ngħidlek dan. Hekk kien jagħmel Ġesù. Pereżempju, meta fejjaq nhar is-​Sibt, kien jgħid: “Int xi ngħidu? Għax illum is-Sibt, ma tieħux il-baqra biex tixrob?”  (cfr Lq 13,15).

Kien jurieh il-kontradizzjoni fil-mistoqsija stess. Meta jkunu affarijiet xjentifiċi serji, li huma lil hinn mill-kapaċità tagħna, li ngħidu dak li nistgħu u anke ngħidu meta ma nafux; għid: "Fuq dan trid tistaqsi lil min jifhem aktar minni dwar din ix-xjenza". Li tkun umli.  Li jkollok fidi ma jfissirx li jkollok tweġiba għal kollox. Dak il-metodu ta’ difiża tal-fidi m’għadux jaħdem, huwa metodu anakronistiku. Li jkollok il-fidi, li jkollok il-grazzja li temmen f’Ġesù Kristu huwa li tkun fit-triq. U li l-ieħor jifhem li inti qiegħed fi vjaġġ, li m'għandekx it-tweġibiet kollha għall-mistoqsijiet kollha. Kien hemm żmien meta t-teoloġija tad-difiża kienet moda u kien hemm kotba b’mistoqsijiet x’tiddefendi. Meta kont tifel, dak kien il-metodu kif konna niddefendu ruħna. Kienu tweġibiet, xi drabi tajbin, oħrajn magħluqin u allura ma kienux tajbin biex toħloq djalogu. “Rajt kif weġibtlek? Irbaħtlek”. Le, il-ħaġa ma taħdimx hekk. Id-djalogu max-xjenza huwa dejjem miftuħ. U ngħidlu: ma nafx kif nispjegalek, imma trid tmur għand dawn ix-xjentisti, għand dawn in-nies li jistgħu jgħinuk. Aħarbu mill-pika reliġjon / xjenza, għax dan mhuwiex l-ispirtu t-tajjeb, mhuwiex l-ispirtu veru tal-progress tal-bniedem. Il-progress tal-bniedem imexxi ʼl quddiem ix-xjenza, u jippreserva wkoll il-fidi.

Mistoqsija

Għażiż Papa Franġisku, f’dan iż-żmien ta’ tħejjija f’Ruma, kif nistgħu ngħixu l-ministeru tagħna mingħajr ma nitilfu dik ir-“riħa tan-nagħaġ” proprja għall-ministeru saċerdotali tagħna? Grazzi.

Papa Franġisku

Sew għal dawk minnkom li qed jistudjaw, kif ukoll għal dawk li jaħdmu fil-Kurja jew għandhom xi impjieg, mhix ħaġa tajba għas-saħħa spiritwali li ma jkollhomx kuntatt mal-poplu qaddis ta’ Alla, kuntatt presbiterali. Għal din ir-raġuni, nagħti parir, anzi, ngħid lill-Prefetti biex jaraw jekk xi ħadd m’għandux dan il-ministeru nhar ta’ Sibt u Ħadd, f’xi parroċċa jew fejn ikun, joqogħdu attenti u jistiednu lil dak li jkun biex imur; u jekk dak li jkun ma jmurx, oqgħod attent u kellmu dwarha. Importanti li nżommu kuntatt man-nies, mal-poplu fidil ta’ Alla, għax hemm id-dilka tal-poplu ta’ Alla: huma n-nagħaġ u, kif tgħid int, tista’ titlef ir-riħa tan-nagħaġ. Jekk int titbiegħed, int tkun teorista, teologu tajjeb, filosofu tajjeb, kurjali tajjeb ħafna li jaf jagħmel kollox, imma tkun tlift il-ħila li xxomm ir-riħa tan-nagħaġ. Tabilħaqq, ruħek tkun tilfet il-ħila li tħalli lilha nfisha titħeġġeġ mir-riħa tan-nagħaġ. Huwa għalhekk li naħseb li huwa importanti – anzi ngħid li hu meħtieġ, anzi, obbligatorju – li kull wieħed minnkom ikollu esperjenza pastorali ta’ kull ġimgħa, għall-inqas. F’parroċċa, f’dar tat-tfal, jew tal-anzjani, tkun xi tkun, imma kuntatt mal-poplu ta’ Alla. U ngħid lill-Prefetti: ara taraw li hemm xi ħadd li mhux qed jagħmel dan, mhux tikkastigawh, imma kellmuh, għax importanti, u tkun qed titlef qawwa kbira, qawwa kbira tal-ħajja saċerdotali.

Inħobb nitkellem mas-saċerdoti dwar l-“erba’ viċinanzi”. Li tkun qrib t’Alla: inti titlob? Li tkun qrib ll-isqof: kif inhi l-qrubija tiegħek mal-isqof? Int wiehed minn dawk li jgergru fuq l-isqof jew “aktar ma l-isqof ikun ‘il bogħod tant l-aħjar”? Jew int qrib l-isqof u tmur tiddiskuti miegħu? It-tielet: intom qrib ta’ xulxin? Interessanti, hija waħda mill-affarijiet li nsibu kemm fis-seminarji kif ukoll fil-presbiterji: in-nuqqas ta’ fraternità vera bejn is-saċerdoti. Iva, kulħadd jitbissem lil xulxin, imma mbagħad meta jitilqu u jkunu fi gruppi żgħar, jibdew jgħidu fuq xulxin. Din mhix qrubija, dan hu nuqqas ta’ fraternità. U r-raba’: qrubija mal-poplu ta’ Alla. Jekk ma tkunx qrib tal-poplu ta’ Alla, m’intix qassis tajjeb. U dik il-qrubija tinżamm u tiġi eżerċitata mal-ministeru – f’dan il-każ, kull ġimgħa.

 

Mistoqsija

L-għodwa t-tajba, Santità. Is-saċerdot huwa sinjal tal-imħabba ta’ Alla għall-bnedmin. Madankollu, sfortunatament, ħafna drabi dan is-sinjal huwa sfigurat minħabba n-nuqqasijiet tagħna. Kif nistgħu nsibu bilanċ bejn l-esperjenza tal-ħniena għan-nuqqasijiet tagħna u l-isforz biex ngħixu l-virtù u naslu għall-qdusija? X’inhuma, fil-fehma tiegħek, l-aktar aspetti urġenti fil-formazzjoni tas-seminarji li jridu jiġu enfasizzati u kkunsidrati sabiex is-seminaristi tal-lum, iżda wkoll dawk ta’ għada, ikunu jistgħu jwieġbu għas-sejħa ta’ Alla?

Papa Franġisku

Grazzi. Hemm żewġ affarijiet differenti f'dak li għidt. Iktar qabel użajt kelma li lili ma togħġobnix – inti m’għandekx tort, imma użajtha, u lili xejn ma togħġobni -: il-kelma "bilanċ". Il-ħajja mhix bilanċ, għeżież, mhix bilanċ. U jekk issib lil xi ħadd li jaħseb: “Jiena għandi bilanċ perfett”, lil dan ngħidlu: mhux veru! Għax il-bilanċ, u dan jagħmlu dak li jaħdem fiċ-ċirku, min jagħmel dawn l-affarijiet huwa dak li jimxi fuq ħabel. Imma l-ħajja hija żbilanċ kontinwu, għax il-ħajja miexja u fiha ssib diffikultajiet, u ssib affarijiet sbieħ li jmexxuk ’il quddiem u dawn dejjem jiżbilanċjawk. Tabilħaqq, jekk inti taħdem f’xi qasam partikulari, huwa minnu, għandek bżonn il-bilanċ fil-ħidma tiegħek, jalla qatt ma jonqos il-bilanċ affettiv li inti tkun bilanċjat fuq iż-żewġ naħat. Imma l-bilanċ fil-ħajja huwa wkoll bilanċ mal-esperjenza tal-maħfra u l-ħniena għad-dnub. Imma nirringrazzjaw lil Alla li aħna midinbin, għeżież, u nirriningrazzjaw ʼl Alla li għandna bżonn immorru kull ġimgħa jew kull ħmistax – jien immur kull ħmistax – għand il-konfessur biex jaħfrilna. U dan huwa żbilanċ kbir li jwasslek għall-umiltà. Il-ħajja Nisranija hija mixja kontinwa, taqa’ u terġa’ tqum. Timxi ftit, ftit biss ma’ ħaddieħor: u ma jeżisti l-ebda sinjal bħal tat-traffiku li jurik minn fejn għandek tgħaddi. Ċertament, inti tpoġġi l-GPS fil-karozza u ssuq. Hemm suġġerimenti dwar it-talb, affarijiet li jgħinuk tikber. Dan huwa l-iżbilanċ. Anzi, il-kuntrarju: kif tgħix fl-iżbilanċ, fl-iżbilanċ ta’ kuljum. Tibżgħux mill-iżbilanċ: aħna umani. Hu meta tkun fl-iżbilanċ li tagħmel dixxerniment. Persuna “bilanċjata” ma tistax tagħmel dixxerniment, għax m’għandha l-ebda tqanqil tal-ispirtu. Fl-iżbilanċ hemm tqanqil ta’ Alla li jistiednek għal xi ħaġa, għar-rieda li tagħmel it-tajjeb, li tqum wara li taqa’ fid-dnub… Li tkun taf tgħix fl-iżbilanċ: hemm iġib bilanċ differenti. Jien qed nitkellem dwar ekwilibriju dinamiku, li ma nistax nagħmlu waħdi: il-Mulej jgħinni fih. Huwa jimxi quddiemek, bid-dilka tal-Ispirtu. Dan huwa dwar il-bilanċ u l-iżbilanċ.

Imbagħad hemm il-formazzjoni tas-seminarji. Nemmen li hawnhekk il-Kardinal [Prefett tad-Dikasteru għall-Kleru] jista’ jitkellem aħjar minni dwar is-seminarji għax fid-Dikasteru huma l-ispeċjalisti. Pereżempju, nibda billi ngħid: is-seminarju jrid ikun ta’ ċertu numru ta’ seminaristi, li flimkien jagħmlu “il-komunità”. “Le, aħna ninsabu ħamsa fid-djoċesi”: dan mhux seminarju, dan huwa grupp parrokkjali. Is-seminarju għandu jkun ta’ numru - 25, 30 - numru moderat. Jekk ikun hemm 200, allura jinqasmu f'komunitajiet iżgħar: numru ta’ persuni fi gruppi, ta' komunitajiet, dan huwa importanti. Is-seminarji kbar – ta’ 300 ruħ, kollha flimkien - m'għadux żmienhom! Dawk kienu żminijiet oħra. Le, komunitajiet żgħar fejn wieħed jitrawwem, imma komunitajiet żgħar f’waħda f'waħda akbar. Il-formazzjoni tas-seminaristi: is-seminaristi għandu jkollhom formazzjoni spiritwali tajba. “Jien immur is-seminarju, qed nitgħallem il-filosofija, it-teoloġija...”. Iva, imma l-ispirtu, x'inhu? L-ewwelnett, formazzjoni spiritwali tajba. Anke fil-prepadewtika. L-iskop tal-propadewtika llum huwa dan: li s-seminarista jidra jagħmel dixxerniment spiritwali, jidra l-formazzjoni spiritwali, ix-xjenza, ix-xjenzi tal-ispirtu. It-tieni, taħriġ intellettwali serju. Dan ma jfissirx li issa saru xi mgħallmin tal-ideat, le. Li jafu jirraġunaw u li jafu t-teoloġija bażika, b’dan jien kuntent, u t-teoloġja bażika dejjem tieħu erba’ snin. Nixtieq li dan ikunu jafuh. Imma li jkollhom formazzjoni spiritwali soda. Għal din ir-raġuni kultant ikun meħtieġ li l-komunitajiet ta' seminarji żgħar jinġabru f’seminarju wieħed, sabiex ikun hemm professuri u formaturi xierqa. Għidt formazzjoni spiritwali u intellettwali. Imma komunitarja. Fi gruppi żgħar, kollox sew, imma jrid ikun hemm ħajja komunitarja, iridu jitgħallmu jgħixu fil-komunità, u jitgħallmu sabiex il-quddiem ma joqogħdux jikkritikaw lil xulxin, jew li jkun hemm klikek fi ħdan il-presbiterju, u dan kollu. Dan wieħed jitgħallmu fis-seminarju.

U mbagħad, hemm il-ħajja ta’ apostolat. Kull seminarju għandu l-mod tiegħu dwar il-ħajja ta’ apostolat. Normalment, fi tmiem il-ġimgħa jmorru fil-parroċċa: dan huwa importanti ħafna, għax il-ħajja appostolika tagħtik ukoll din il-ħila, “ir-riħa tan-nagħaġ” li int tkellimt dwarha. Tagħtik il-ħila li tpoġġi lilek innifsek fir-realtà. U forsi inti jkun imissek tmur ma’ xi kappillan nevrotiku, f’parroċċa fejn hemm il-problemi, u inti tara kif taħdem f’dan l-ambjent. U n-nies tal-parroċċa fejn tmur kultant ikunu jafuk iktar u aħjar – kultant – mis-superjuri tiegħek. L-esperjenza tiegħi hija din: meta kont nitlob xi tagħrif dwar xi ħadd biex nippromwovih għall-ordinazzjoni kemm tad-djakonat kif ukoll tal-presbiterat, meta kont Ġiżwita, kont nistaqsi lill-aħwa koadjuturi, lil ħafna aħwa, u kont nistaqsi wkoll lin-nies tal-parroċċa; u l-aqwa informazzjoni ma kienetx tasalli mingħand il-professuri: dawn kienu nies twajba, imma l-aħjar informazzjoni kienet tiġi mill-parroċċi. Kurjuża din: jafu jxommu!  Niftakar każ, kien hemm wieħed tifel tajjeb u intelliġenti li kellu jiġi ordnat djaknu, niftakarha sew din! Mara mill-parroċċa qaltli: “Kieku jien kont inħallih jistenna ftit għax hu bravu, għandu l-kwalitajiet kollha, imma hemm xi ħaġa li ma tikkonvinċinix”. Dik kienet. U wieħed koadjutur qalli: “Father, ħallih jistenna sena, ma tagħmillux ħażin!”. L-oħrajn, kollha jfaħħruh. Segwejt dik it-triq, u wara erba’ xhur telaq minn jeddu: kien għaddej minn kriżi. Dan huwa importanti. Il-poplu ta’ Alla jafna sew. Għalhekk, il-formazzjoni tas-seminarju għandha erba’ affarijiet: il-formazzjoni spiritwali li trid tkun serja, direzzjoni spiritwali serja; taħriġ intellettwali serju, mhux il-kotba; il-formazzjoni komunitarja fost is-seminaristi; u formazzjoni għall-apostolat.

Mistoqsija

Santità, il-ġenerazzjoni tal-lum ta’ saċerdoti u seminaristi tinsab mgħaddsa fid-dinja diġitali u l-midja soċjali. Kif nistgħu nitgħallmu nużaw dawn l-għodod bħala opportunità biex naqsmu l-ferħ li nkunu Kristjani, mingħajr ma ninsew l-identità tagħna jew inkella li nkunu wisq esposti u arroganti? Grazzi.

Papa Franġisku

Nemmen li dawn l-affarijiet għandhom jintużaw, għax huma progress tax-xjenza, u huma ta’ servizz biex inkunu nistgħu nimxu 'l quddiem fil-ħajja. Jien ma nużahomx għax ġejt tard!  Meta kont ordnat isqof, 30 sena ilu, tawni wieħed, mobile, kien kbir qisu żarbun, kbir daqshekk. Għidt f’qalbi, "Le, dan m’għandix x’nambih." U fl-aħħar għidt, "Ħa nċempel lil xi ħadd." Ċempilt lil oħti, kellimtha, imbagħad tajtu lura lil min tahuli. Għidtlu "Aħjar tagħtini xi ħaġa oħra". Ma rnexxielix nużah. Forsi għax moħħi kien ħażin jew għax kont għażżien? Min jaf? L-unika ħaġa li kont nuża kienet Olivetti li kellha memorja ta’ linja waħda biss, li kont xtrajt meta kont il-Ġermanja f’Angebot, dak iż-żmien kont xtrajtha b’59 mark, b’xejn. U din għenitni ħafna, u baqgħet għandi fi Buenos Aires, u bqajt nużaha s’issa. Mhijiex id-dinja tiegħi. Imma intom tridu tużawhom, u tużawhom biss għal dan, bħala għajnuna biex timxu 'l quddiem, biex tikkomunikaw: din hija ħaġa tajba. Imma hawnhekk ma nistax ma nsemmix il-perikli, il-perikli li nara l-aħbarijiet ta’ hawn, ta’ hemm u ta’ hemm u jkun miegħek il-ġurnata kollha; jew tara dak il-programm li jinteressani jew xi programm ieħor, għax inti għandek kulma trid f’idejk... Jew iddoqq din il-mużika li tinteressani u li ttellifni mix-xogħol... Trid tkun taf tużahom sew. U dwar dan hemm ukoll xi ħaġa oħra, li intom tafu sew x’inhi: il-pornografija diġitali.

Qed inkun ċar ħafna magħkom. Mhux se ngħidilkom: “Min għadda minn din l-esperjenza, jgħolli jdejh!” Mhux se ngħid hekk. Imma kull wieħed minnkom jaħseb jekk kellux din l-esperjenza jew kellux it-tentazzjoni tal-pornografija fid-dinja diġitali. Huwa vizzju li għandhom tant nies, tant lajċi, tant nisa lajċi, u wkoll qassisin u sorijiet. Ix-xitan minn hemm jidħol. U mhux qed nitkellem biss fuq pornografija kriminali bħal dik tal-abbuż tat-tfal, fejn tara b’mod dirett każi ta’ abbużi: din hija diġà deġenerazzjoni. Imma qed nitkellem dwar pornografija xi ftit "normali". Għeżież ħuti, oqgħodu attenti għal dan. Il-qalb safja, dik li tirċievi lil Ġesù kuljum, ma tistax tilqa’ fiha wkoll il-pornografija. Din saret ħaġa ta’ kuljum. U jekk tista’ tħassar dan mill-mowbajl tiegħek, ħassru, sabiex ma jkollokx it-tentazzjoni f'idejk. U jekk ma tistax tħassru, iddefendi ruħek sew biex ma tidħolx f’dan il-materjal. Ngħidilkom dan, dawn huma affarijiet li jdgħajfu lir-ruħ. Idgħajfu lir-ruħ. Minn hemm jidħol ix-xitan: idgħajjef il-qalb saċerdotali. Skużawni jekk tkellimt fid-dettall dwar il-pornografija, imma hemm realtà: realtà li tmiss lis-saċerdoti, is-seminaristi, is-sorijiet, l-erwieħ ikkonsagrati. Fhimtu? Tajjeb. Dan huwa importanti.

Mistoqsija

F’dawn l-aħħar snin f’Ruma, flimkien ma’ kollega tiegħi, segwejna grupp ta’ żgħażagħ ta’ wara l-Griżma f’parroċċa fil-qrib. Aħna t-tnejn ġejjin minn pajjiżi differenti. Ġurnata minnhom, wieħed miż-żagħżagħ qalli: “Inti taf li sieħbek – kien qed jirreferi għall-kollega tiegħi – jitkellem bit-Taljan aħjar minnek? Imma inti, imbagħad tuża jdejk u l-ġesti aħjar minnu”. B’din l-osservazzjoni ta’ dan it-tifel, fhimt li fl-evanġelizzazzjoni, li tkun taf titkellem tajjeb  huwa importanti daqs li tkun taf tuża’ jdejk waqt id-diskors. Il-kliem huma importanti daqs il-ġesti u forsi għat-Taljani huma l-ġesti li jakkumpanjaw il-kliem. Fil-formazzjoni lejn is-saċerdozju jgħallmuna ħafna kif nitkellmu, kif nużaw il-kliem u d-diskors tajjeb, nitgħallmu kif nagħmlu diskors filosofiku koerenti, ninterpretaw l-Iskrittura, u kif nagħmlu priedka tajba fil-Knisja. Madankollu, Santità, inti urejtna l-importanza tal-ġesti, tal-opri, il-ħlewwa fil-konkret, u kemm huma qawwija l-ġesti, kemm huma elokwenti l-ġesti tagħna. Jiena nosserva l-mod kif inti  tħaddan lil min ibati, u kemm nixtieq nagħmel hekk jien ukoll. Nara kif inti tbus lill-morda, u kemm nixtieq nagħmilha jiena wkoll. Nara l-mod kif inti tmiss lill-fqar, u kemm nixtieq nagħmilha jiena wkoll. Naf li l-ġesti ma nitgħallmuhomx mil-lum għal għada, u naf li qatt ma nista’ nkun saċerdot li jippriedka bl-eżempju jekk ma nitgħallimx il-lingwaġġ tal-ġesti mil-lum. Inti kif tgħallimt dawn il-ġesti tal-ħniena? Kif nistgħu naslu wkoll biex fis-seminarju nitgħallmu din il-lingwa tant importanti?

Papa Franġisku

Grazzi. Fejn tgħallimt il-ġesti ... Ħeqq, il-ġesti, il-ħajja tgħallimhomlok. Pereżempju, xi ħaġa li tgħallimt mill-esperjenza personali hija li meta tmur iżżur persuna marida li tkun ma tiflaħx ħafna, toqgħodx titkellem wisq. Aqbadlu jdejh, ħares f’għajnejh, għidlu ftit kliem u ibqa’ hekk. Fl-operazzjoni li għamluli, li fiha neħħewli parti mill-pulmun meta kelli 21 sena, sħabi kollha, zijiet, kulħadd ġie jkelllimni: “Isa, isa, issa daqt tirkupra, daqt terġa’ tibda titkellem, u tkun tista’ tilgħab mill-ġdid…”. Ħadt pjaċir, imma kienu jdejquni. Darba minnhom ġiet is-soru li kienet preparatni għall-ewwel tqarbina, Suor Dolores, anzjana mill-aħjar, qabditli idi, ħarset f’għajnejja u qaltli: “Int qed tagħmel bħal Ġesù”, u ma qalet xejn aktar. Dak il-kliem ikkunslani. Jekk jogħġobkom, meta tmorru ħdejn persuna marida, toqogħdux timlewlha moħħha biex timmotivawha, jew b’ħafna kliem fuq il-futur. Il-ġest li tkun qrib ta’ din il-persuna, jitkellem aktar bil-preżenza milli bil-kliem.

Il-ġesti titgħallimhom. Il-ġesti tal-ħlewwa titgħallimhom mal-anzjani, meta tmur iżżurhom. Għall-ewwel issellmilhom hekk, mill-bogħod. Wara li tmur darbtejn, tliet darbiet, tibda tagħmillhom xi karezza, l-anzjani! Intelaq, u ħalli lilek innifsek tesprimi ruħek. L-espressjoni tiegħek trid tkun sħiħa. Dan anke fil-priedka. Darba minnhom ċempilt lil waħda neputija. “Kif int?” – kien il-Ħadd, kultant nhar ta’ Ħadd inċempel lil oħti – “Kif int?”. “Tajba, tajba, imma ftit imdejqa għax morna l-quddiesa mar-raġel u t-tfal fit-tali knisja li mhux soltu mmorru fiha, u smajna spjegazzjoni filosofika ta’ 40 minuta, imma xejn mill-kelma t’Alla!” Jekk ma tkunx bniedem li taf tuża ġesti, anke l-moħħ jibbies, u fil-priedka tibda tgħid affarijiet astratti li ħadd ma jifhem, u jaf ikun hemm xi ħadd jitħajjar joħroġ ipejjep sigarett u jerġa’ jidħol. U kif tista’ tagħmel dan? Jeżistu tliet lingwaġġi li juruk il-maturità tal-persuna: il-lingwaġġ tal-moħħ, dak tal-qalb u dak tal-idejn. U rridu nitgħallmu nesprimu ruħna f’dawn it-tlieta: jiġifieri li jiena naħseb dak li nħoss u dak li nagħmel, inħoss dak li naħseb u dak li nagħmel, u nagħmel dak li nħoss u naħseb. Hawnhekk nuża l-kelma bilanċ. Bilanċ bejn dawn l-affarijiet. Kultant tkun tixtieq tagħmel ċajta lil xi ħadd, imma... ara li jkun ġest magħmul bil-ħsieb, bil-qalb u bl-idejn.

Meta nara tfal morda – “kemm ibatu t-tfal”, qal Dostoevskij – tfal morda, hemm, għamillhom xi karezza... Xi ħadd jista’ jakkużak li inti pedofelu, imma le, le, ħallukom minn din l-akkuża possibbli. Bħax-xjuħ li għandhom bżonn karezzi... Niftakar li ħafna drabi kont immur Buenos Aires fid-djar tal-anzjani, u kultant kont inqaddes Quddiesa. L-anzjani huma brillanti, għax jistaqsuk l-aktar mistoqsijiet impenjattivi... U fil-quddiesa kont ngħidilhom: “Min se jitqarben?”. U kont ngħaddi ġo nofshom, għax ħafna drabi huma ma jistgħux jimxu, huma xjuħ, jużaw il-bastun. U jien kont ngħidilhom: “Min jixtieq jitqarben, jgħolli idejh”. Kulħadd kien jgħolli jdejh... Inqarben waħda mara, imbagħad taqbadli idi u tgħidli: “Grazzi, father, jiena lhudija”. "Imma dan li tajtek kien ukoll Lhudi." L-anzjani jridu karezzi, iridu li inti tismagħhom, iridu li inti titkellem dwar żminijiethom, u titgħallem ħafna.

It-tenerezza. Dan hu l-istil ta’ Alla.L-istil ta’ Alla hu li jkun qrib. Huwa stess jgħidha fid-Dewteronomju: “Liema ġens għandu l-allat daqshekk qrib tiegħu, daqskemm għandek lili?" (ara kapitlu 4). Il-qrubija hija l-istil ta’ Alla. Hu sar qrib fl-inkarnazzjoni ta’ Kristu. Huwa qrib tagħna. Dejjem qrubija. Imma qrubija bil-mogħdrija, għax dejjem jaħfer, u b’tenerezza. Qassis tajjeb huwa qrib, jagħder u għandu tenerezza. Ċertament iktar tieħu gost tikkarezza tifla sabiħa milli mara anzjana - oqgħod attent hawnhekk! - imma t-tenerezza tikber u tiġi espressa aħjar fl-opposti, kemm fit-tfal, mat-tfal iż-żgħar isejħulkom, kif ukoll mal-anzjani, imma ... titgħallem...

Darba kelli professur tal-filosofija - kien missier spiritwali kbir, ippubblika ħafna kotba wkoll dwar l-eżerċizzji u huma tradotti bit-Taljan, Patri Fiorito – darba waħda għamel taħdita dwar l-imġieba, il-pedamenti filosofiċi, iżda mill-ewwel dar għal fuq l-ispiritwalità, u waħda mill-mistoqsijiet tiegħu nagħmilha lilkom ilkoll, seminaristi, teologi: intom tilgħabu mat-tfal? Tafu tilgħabu mat-tfal? Din il-mistoqsija dejjem kien jagħmilha lill-ġenituri, kien jgħidilhom: “Meta tiġi lura mix-xogħol, inti li int missier, jew inti omm, tilgħab ma’ wliedek?”. It-tenerezza titgħallimha mat-tfal u mal-anzjani. Drajna nżommu l-anzjani 'l bogħod għax idejquna, u dan ibiegħedna minn wieħed mill-għejjun tat-tenerezza. L-istil ta’ Alla, tinsiex, huwa dejjem qrubija, mogħdrija u tenerezza. U jekk int qrib, b’kompassjoni u tenerezza, inti qiegħed fit-triq it-tajba. It-tenerezza mhix "tagħmel it-tajjeb". Xi drabi meta tagħmel il-ġid tista’ tiżloq għax tkun stupidu. Le. It-tenerezza hija dak li għedt.

Mistoqsija

L-għodwa t-tajba Santità. Nixtieq nagħmel il-mistoqsija tiegħi billi nsemmi żewġ ġrajjiet importanti tal-Knisja universali: l-400 sena ta’ Propaganda fide għas-servizz tal-missjoni u l-evanġelizzazzjoni u mbagħad is-Sinodu tal-Isqfijiet bit-tema “Komunjoni, parteċipazzjoni u missjoni”. Aħna s-seminaristi żgħażagħ kif nistgħu noħorġu mill-“kumdità” tagħna biex nevanġelizzaw żgħażagħ oħra? X'inhuma l-isfidi għalina ż-żgħażagħ li rridu nsiru saċerdoti fid-dinja tal-lum? Grazzi.

Papa Franġisku

M'hemm l-ebda metodu għal dan. Int użajt kelma klerikali ħafna, "kumdità". Jiġifieri toqgħodx tfixkel lill-qassis, il-qassis huwa impenjat, il-kumdità twassal lill-qassisin ħafna drabi biex ifittxu l-kumdità tagħhom: jiena nilqa’ n-nies minn dak il-ħin sa dak il-ħin... Darba kappillan tajjeb f’raħal qalli li ried jagħmel ħajt fejn kellu t-tieqa, għax in-nies fi kwalunkwe ħin kienu jmorru jħabbtulu fuq it-tieqa għax ikollhom bżonn it-tali ħaġa jew l-oħra jew biex jitlob għalihom jew xi Quddiesa ... U jien staqsejtu: "U allura għamilt ħajt mat-tieqa?". Huwa qalli: "Le, ma nistax, father, mingħajr in-nies ma nkunx saċerdot." Tweġiba sabiħa din, sabiħa! Il-kumdità. Hemm figura li dejjem laqtitni, tal-qassis komdu, daqsxejn ta’ “monsieur l’abbé” tal-qorti Franċiża, uffiċjal – min jaħdem il-Kurja joqgħod attent! -, il-qassis bħala uffiċjal ta’ di dipartiment. Il-qassis-uffiċċjal jgħix is-saċerdozju tiegħu bħallikieku kien xi impieg. Iktar konvenjenti, għandu l-ħinijiet tiegħu, din nagħmilha jien, din jagħmilha ħaddieħor... U meta jibda jikber biż-żmien, isir “il-pensjonant”, b'ħafna drawwiet strambi, isir nevrotiku. Oqgħod attent, oqgħod attent minn dan. Tfittixx il-kumdità tiegħek; is-saċerdozju huwa servizz qaddis lil Alla, li s-servizz li tiegħu l-Ewkaristija hija l-ogħla grad, huwa servizz lill-komunità. Jekk ma tħosshiex fik din, kellem lill-isqof, forsi tkun missier tajjeb u trabbi familja, imma jekk jogħġobkom tkunux qiskom uffiċċjali ta’ xi dipartiment! Din hija l-kumdità li int semmejt.

Hemm xi ħaġa oħra li takkumpanja din il-kumdità, hija li wieħed irid “jilħaq”, il-qassisin li jridu “jilħqu”, li jagħmlu karriera. Naħseb li tarawhom dawn... Fil-kurja le, fil-kurja ma ssibhomx dawn! Imma ssibhom x’imkien ieħor... Meta tkun se ssir xi bidla, tarahom ġejjin, isa isa isa... irid jilħaq! Jekk jogħġobkom tibqgħux tagħmlu hekk. Għax min irid jilħaq, fl-aħħar mill-aħħar huwa traditur, mhux qaddej. Ikun qed ifittex dak li jaqbel lilu, u mbagħad ma jagħmel xejn għall-oħrajn. Kelli nanna li kienet tħobb tagħtina “katekeżi” normali.  Kienet migranta u l-migranti, maż-żmien, il-migranti Taljani, bdew imorru l-Amerika u hemm bnew darhom u hemm għallmu lil uliedhom... U n-nanna kienet tgħidilna: “Fil-ħajja trid timxi ʼl quddiem”, jiġifieri malli waslu kellhom l-art, bnew darhom, imxew ʼil quddiem, kellhom pożizzjoni, familja u kienet tgħallimna dan. Imma oqgħodu attenti li ma tħawdux il-progress ma’ li wieħed irid jilħaq! Għax min irid jilħaq, irid dejjem jitla’ ʼl fuq, ʼil fuq u meta jkun hemm fuq, jurik li jinsab fuq. Hekk kienet tgħidilna n-nanna!

Jurik li hu laħaq. L-unika ħaġa li jafu jagħmlu dawk li moħħhom biex jilħqu, hija li jaqgħu għar-redikolu. Dil-ħaġa lili għamlitli ħafna ġid fil-ħajja. Meta tiġi l-informazzjoni dwar l-isqfijiet - inti tkun fil-Kongregazzjoni tal-Isqfijiet u taf kif inhuma l-affarijiet -, tasal l-informazzjoni mingħand il-kumpanji tagħhom: dan huwa wieħed li jrid jilħaq, dan qed ifittex karriera... Oqgħodu attenti, jiġifieri, mill-kumdità u milli tilħqu u tagħmlu karriera. Meta kont żgħir bl-ispanjol konna ngħidu – ma nafx tgħiduhiex ukoll bit-taljan – dan għażel il-“karriera” ta’ qassis. Il-karriera ta’ tabib, ta’ avukat... Illum m’għadhiex tintuża, għall-grazzja t’Alla, imma min irid jilħaq ikollu f’moħħu l-karriera, oqgħodu attenti, oqgħodu attenti; u jekk ikollkom xi wieħed minn sħabkom hekk, għinuh jieqaf, għax fl-aħħar għad jurikom l-agħar minnu nnifsu. Għax min irid jilħaq qatt ma jkun sodisfatt.

Komunjoni, parteċipazzjoni u missjoni. Iva, jekk tgħix il-komunjoni inti taħseb fl-oħrajn, jekk għandek il-parteċipazzjoni taqsam ma’ ħaddieħor, jekk għandek il-missjoni inti taħseb fl-oħrajn. Dejjem il-qadi, li taqdi. Is-servizz, anke dak liturġiku huwa servizz. Taqdi lill-oħrajn, mhux lill-kumdità tiegħek. Naħseb li dwar dan mhu qed jiġini xejn iktar f’moħħi. Intom fhimtu ċar il-periklu li tfittex il-pjaċir u l-kumdità tiegħek u l-periklu li wieħed irid jilħaq, u sfortunatament hemm ħafna li jridu jagħmlu karriera. Ħafna. Jekk jogħġobkom, jekk xi ħadd minnkom għandu din it-tentazzjoni, ieqaf, itlob parir biex twaqqafha.

Mistoqsija

L-għodwa t-tajba Santità. Grazzi ħafna, Santità ta’ din l-okkażjoni sabiħa li nkunu miegħek. Il-vjaġġ vokazzjonali ta’ seminarista dejjem jikkonsisti fid-dixxerniment tal-vokazzjoni tiegħu. Mill-esperjenza tiegħi u minn dak li naf bl-esperjenza tal-oħrajn, kultant – anzi ħafna drabi – wieħed jirrealizza d-dgħufijiet tiegħu stess, jibda jibża’ li ma jkunx jista’ jissodisfa dak li titlob minnu l-vokazzjoni saċerdotali, jibda jibża’ li mhux se jkun kuntent fil-ministeru. Jew saħansitra, iħossu miġbud l-iktar mhux mill-imħabba ta’ Alla, imma minn dettalji oħra inqas importanti li jiffurmaw parti mis-saċerdozju, eċċ. Iżda fl-istess ħin, hu jkun qed iħoss b’mod qawwi s-sejħa ta’ Alla ġewwa fih, anke minħabba ċ-ċirkostanzi li jkun għadda minnhom tul il-vjaġġ tiegħu. F’din is-sitwazzjoni, liema hi t-triq it-tajba li jrid jieħu s-seminarista fil-proċess ta’ dixxerniment tiegħu? B'mod aktar ġenerali: fiex jikkonsisti d-dixxerniment tajjeb? Grazzi ħafna, Santità.

Papa Franġisku

Grazzi. Id-dixxerniment it-tajjeb – qabel kollox ngħidilkom – ma jikkonsistix f’bilanċ, ma jikkonsistix f’dan. Dak il-miżien jagħmlu! Id-dixxerniment huwa dejjem "żbilanċjat", skużi taf, imma s-sitwazzjoni li fuqha trid tagħmel dixxerniment hija żbilanċjata, għax inti għandek emozzjonijiet fuq din in-naħa, emozzjonijiet fuq in-naħa l-oħra, emozzjonijiet hawn u hemm... Id-dixxerniment it-tajjeb huwa li tagħraf kif dan l-iżbilanċ isib it-triq lejn Alla – mhux “issib il-bilanċ” – għax l-iżbilanċ dejjem jiġi solvut fuq livell ogħla, u mhux fuq l-istess livell. U din hi grazzja li tiġi mit-talb, grazzja tal-esperjenza spiritwali. Mur quddiem il-Mulej bi żbilanċ, megħjun minn xi aħwa jekk trid, u t-talb, it-tfittxija biex tagħmel ir-rieda ta’ Alla twasslek biex issolvi l-iżbilanċ, imma fuq livell ieħor. Dejjem imexxik ’il quddiem, joħorġok mill-kontradizzjoni tal-iżbilanċ – li mhix kontradizzjoni matematika, hija kontradizzjoni umana – u tmexxik pass ‘il quddiem. Żbilanċ ma jiġix solvut b’wieħed mill-partijiet biss, le. It-tnejn iridu jinbidlu għal sitwazzjoni ġdida. U din hija l-grazzja tal-akkumpanjament spiritwali, li jgħinna nsibu dan il-mod kif insolvu l-iżbilanċ.

“F’din is-sitwazzjoni, liema hi t-triq it-tajba li jrid jieħu s-seminarista fil-proċess ta’ dixxerniment tiegħu?”. Dak li għedt dwar id-dixxerniment. Talb u djalogu mal-persuna li takkumpanjak, kemm jekk hu saċerdot, ħabib, soru, lajk, hu min hu. Talb u djalogu.

“B'mod aktar ġenerali: fiex jikkonsisti d-dixxerniment tajjeb?”. Dixxerniment tajjeb ma jikkonsistix fil-fatt li r-riżultat huwa li ssib bilanċ. Id-dixxerniment tajjeb tarah aktar tard. Id-deċiżjoni hija armonjuża, mhux "bilanċjata". Il-bilanċ huwa ħaġa, l-armonija hija ħaġa oħra. Huma affarijiet differenti. Il-bilanċ huwa ħaġa matematika u fiżika; l-armonija hija ħaġa tas-sbuħija, jekk trid tgħid hekk. Il-bilanċ iqabbel il-partijiet differenti u jsib kompromess; l-armonija, fid-dixxerniment, hija don tal-Ispirtu s-Santu: l-uniku wieħed li jista’ jġib l-armonija huwa l-Ispirtu s-Santu. Huwa rigal. San Bażilju ddefinixxa l-Ispirtu s-Santu bħala “ipse harmonia est”. Huwa l-armonija. Diġà qed nidħlu fid-dixxerniment bl-Ispirtu s-Santu ġewwa fina. Ma tistax tagħmel dixxerniment nisrani mingħajr l-Ispirtu s-Santu. U minħabba f’hekk l-iżbilanċ jidħol fit-talb, jidħol fit-triq tal-Ispirtu s-Santu, u Hu jwassalkom għal sitwazzjoni armonjuża ġdida. U allura tista’ tidħol f’nuqqas ta’ armonija oħra, u jkun l-Ispirtu li jmexxikom aktar ‘il quddiem. Din mhix xi ħaġa fiżika, mhix xi ħaġa intellettwali, mhix xi ħaġa sentimentali: hija grazzja li tirċievi l-Ispirtu s-Santu, li hu armonjuż. U bit-talb naslu għal din il-grazzja li nifhmu l-armonija tal-Ispirtu. Ma nafx jekk weġibtx tajjeb għal dan. Għidli: fhimtni? Fid-dixxerniment m’għandux x’jaqsam li ssib bilanċ bħallikieku fuq miżien! Le: itlob, imxi ‘l quddiem u ħalli li jkun l-Ispirtu li jmexxik ʼil quddiem bl-emozzjonijiet ta’ ġewwa.

U mbagħad, x’inhu r-riżultat tad-dixxerniment it-tajjeb? Il-konsolazzjoni spiritwali. L-Ispirtu s-Santu, meta jagħtik l-armonija, ifarrġek. Imma, meta inti tkun fi problema, ma tkunx f’konsolazzjoni, tkun f’deżolazzjoni. F’ħajjitna jeħtieġ nitgħallmu nużaw it-tqanqil tal-Ispirtu, il-konsolazzjoni u d-deżolazzjoni: dan hu tajjeb għalija, dan iferraħni, dan ineħħili l-paċi… X’qed jagħmel il-Mulej f’qalbi u dak li jagħmel ix-xitan. Għax ix-xitan jeżisti! San Pietru jgħid li x-xitan idur, idur, idur ifittex lil min jibla. Huwa l-periklu tagħna. Imma l-Ispirtu huwa l-gwida. U din hija t-triq: li nimxu wara l-Ispirtu s-Santu.

[Jindirizza lill-Kardinal Lazarus You Heung-sik] Nixtieq inwieġeb għall-għaxar mistoqsija, għax dan  mill-Ukrajna, u art twelidu qed tbati.

Mistoqsija

Santità, Papa Franġisku, iva, jien saċerdot Ukren. Illum naraw kif fid-dinja tal-lum hemm ħafna gwerer u kunflitti armati, b’mod partikolari l-gwerra fl-Ukrajna. Nixtieq nistaqsik: x’inhu r-rwol li jrid ikollha l-Knisja Kattolika fir-rigward tat-territorji milquta mill-gwerer, u x’inhi l-missjoni tas-saċerdoti f’dawk ir-reġjuni? Grazzi.

Papa Franġisku

Grazzi. Il-Knisja Kattolika – il-Knisja, il-Knisja hija omm qaddisa – hija omm, omm il-popli kollha. U omm, meta wliedha jkunu miġġieldin, tbati. Il-Knisja tbati quddiem il-gwerer, għax il-gwerer huma l-qerda tal-ulied. Bħala omm li tbati meta t-tfal ma jaqblux bejniethom, jew meta jiġġieldu, jew meta ma jitkellmux bejniethom – il-gwerer żgħar li jkollna fid-djar tagħna – il-Knisja, il-Knisja omm quddiem gwerra bħal din f’pajjiżek, tbati. Jeħtieġ li tbati, tibki u titlob. Għandha tgħin lin-nies li kellhom konsegwenzi koroh, li tilfu djarhom jew sfaw feruti minħabba l-gwerra, u l-mejtin... Il-Knisja hija omm u l-missjoni tagħha fuq kollox huwa li tkun qrib in-nies li jbatu. Hija l-omm, hi bħal omm.

Barra minn hekk hija wkoll omm li toħloq il-paċi: tipprova tagħmel il-paċi f’ċerti mumenti... F’dan il-każ mhux faċli ħafna, imma hija l-qalb miftuħa tal-Knisja Omm... Intom l-Insara iżżommux ma’ naħa jew oħra. Veru li hemm art twelidek, kollu minnu dan u rridu niddefenduha. Imma rridu mmorru ʼl bogħod minn hekk, li jkollna imħabba aktar universali. U l-Knisja Omm trid tkun qrib ta’ kulħadd, tal-vittmi kollha. Tabilħaqq, għandna nitolbu għad-dnub tal-aggressuri. Nitlob għal dawn li qed jiġu hawn biex ikissru art twelidi, biex joqtlu lill-familja tiegħi? U nitlob għalihom? Imma din hija attitudni Kristjana. Intom qed tbatu ħafna, il-poplu tiegħek, naf, u jiena qrib tagħkom. Imma itolbu għall-aggressuri, għax huma wkoll vittmi bħalkom. Forsi m’għandhomx feriti li jidhru, għax għandhom feriti f’ruħhom, imma itolbu, itolbu biex il-Mulej jikkonvertihom u jkun hawn il-paċi. Dan huwa importanti.

Mistoqsija

L-għodwa t-tajba, Santità. U grazzi. Ir-Ratio fundamentalis tfakkarna li l-ewwel post li fih tiġi żviluppata l-formazzjoni permanenti hija l-fraternità saċerdotali. Fil-fatt, presbiterju magħqud li fih is-saċerdoti u l-isqof tagħhom jappoġġjaw lil xulxin, jiċċelebraw il-ferħ u jsofru fid-diffikultajiet ta’ xulxin, jgħin biex il-presbiterju jsir spazju ta’ formazzjoni u komunjoni. X’parir tagħtina, anke mill-esperjenza tiegħek bħala ragħaj, biex noħolqu aktar relazzjonijiet fraterni fil-presbiterji li jgħinuna niffaċċjaw l-isfidi taż-żmien tal-lum? Grazzi, Santità.

Papa Franġisku

Hemm ħafna affarijiet. L-ewwelnett, li nkunu  qrib u li nitkellmu ma’ xulxin, tbiegħedx lilek innifsek.  Lill-isqfijiet ngħidilhom: is-saċerdoti huma l-ewwel proxxmu tagħkom, kunu qrib tas-saċerdoti. Ngħidilhom: “Għadni nisma’ qassis jgħidli: ċempilt id-dar tal-isqof biex inkellmu, u s-segretarja qaltli li dan ix-xahar mimli, forsi x-xahar id-dieħel...”; Naħseb li dan l-isqof qed jirrovina s-saċerdoti. Kunu qrib. Pereżempju, l-arċisqof ta’ Napli li għadu kif inħatar, tafu x’għamel? Ta n-numru tat-telefon lis-saċerdoti kollha – li f’Napli huma aktar minn elf. “Ara kif jeħdulek rasek!”  “Le, le, imma meta jkollhom bżonn iċempluli direttament”. Din il-qrubija hija importanti kemm għas-saċerdot mal-isqof kif ukoll għas-saċerdot mal-oħrajn. Ma nafx jekk hawn tagħmlux hekk, imma ġo pajjiżi hekk nagħmlu, ikun hemm gruppi ta’ qassisin li jgergru fuq l-oħrajn, tal-lemin igergru fuq tax-xellug, ta’ hawn igergru fuq ta’ hemm... Dan hu velenu. Huwa velenu, dudu li joqtol il-ġisem presbiterali. L-għaqda fost il-qassisin. U jekk m’għandekx kuraġġ biex tgħid l-affarijiet f’wiċċ dak li jkun, ibla kliemek. Imma toqgħodx tmur tikkritika lil ħuk qassis, le. Min jagħmel hekk ma jkunx raġel. Min hu raġel imur u jgħid l-affarijiet kif inhuma. Bil-karità u bl-imħabba. U jekk ma tistax tgħid dak li trid tgħid, għax l-ieħor hu xi ftit vjolenti, għid lill-isqof li hu missier kulħadd. Imma tmurx ixxandru ma’ kulħadd. Din il-qrubija hija meħtieġa biex il-ġisem saċerdotali ma jispiċċax ħażin. U anke l-isqof, għatu appoġġ lil xulxin. Xi drabi l-isqof jaf ikun daqsxejn “manijaku”, għandu l-karattru tiegħu, għax anke l-isqfijiet huma bnedmin!

U nispiċċa b’dan, dwar kif għandek iġġib ruħek mal-isqof, bi storja, li kienet tgħid ukoll in-nanna. Kien hemm familja sabiħa ħafna, imma n-nannu li kien joqgħod magħhom, beda jikber, xjâħ, u meta kien jiekol kien iwaqqa’ fuqu u kien jitħammeġ. Darba minnhom il-papà qal lill-familja: “Minn għada n-nannu se jibda jiekol fil-kċina. Għamiltu mejda sabiħa, hemm imur in-nannu, u hekk aħna nkunu nistgħu nistiednu nies għall-ikel, u hu jkun in-naħa l-oħra.” Jgħaddu ftit jiem u l-papà jasal lura mix-xogħol u jara lit-tifel ta’ sitt snin jaħdem bl-imsiemer u bl-injam... “X’inti tagħmel?” “Mejda żgħira, papà!” – “Għal min?” – “Għalik għal meta tixjieħ!” L-anzjani nwarrbuhom. Jekk jogħġobkom ippruvaw siru afu lill-isqof bħala missier. U jekk xi ħadd tiġih l-okkażjoni li jgħidlu d-difetti tiegħu, jgħidhomlu, bħalma titkellem mal-missier. Huwa missier, u la hu għadu u lanqas il-maniġer tal-kumpanija!

Grazzi ħafna, għeżież! Issa nitolbu lill-Madonna biex tgħinna lkoll kemm aħna.

[It-talba tal-Angelus]

[Barka]

U forsi id-darba li jmiss, naraw il-198 mistoqsija li baqa’!

 

Miġjub mit-Taljan għall-Malti minn Fr Roy Galdes