|
|
QUDDIESA TAL-GRIŻMA
OMELIJA TAL-QDUSIJA TIEGĦU
BENEDITTO XVI
Bażilika Vatikana
Ħamis ix-Xirka, 20 ta’ Marzu
2008
Għeżież ħuti, irġiel u nisa,
Kull sena l-Quddiesa tal-Griżma
tħeġġigna biex nidħlu mill-ġdid
f’dik l”iva” għas-sejħa ta’
Alla, li ippronunzjajna fil-jum
tal-Ordinazzjoni saċerdotali
tagħna. “Adsum – hawn
jien!”, lissinna ma’ Iżaija meta
smajna l-leħen ta’ Alla li kien
jistaqsi: “Lil min nibgħat u min
imur għalina?” “Hawn jien,
ibgħat lili!” wieġeb Iżaija (Iż 6,
8). Imbagħad il-Mulej innifsu,
permezz tal-idejn tal-Isqof,
qiegħed idejh fuqna u aħna
rregalajna lilna nfusna
lill-missjoni tiegħu.
Suċċessivament imxejna tul
diversi toroq fl-ambitu
tas-sejħa tiegħu. Aħna nistgħu
dejjem niddikjaraw dak li Pawlu,
wara snin ta’ servizz
lill-Vanġelu spiss fatikuż u
mmarkat bi tbatijiet ta’ kull
tip, kiteb lill-Korintin:
“Iż-żelu tagħna ma jonqosniex
f’dak il-ministeru li,
għall-ħniena ta’ Alla, kien
afdat lilna” (cfr 2 Kor 4,
1)? “Iż-żelu tagħna ma
jonqosniex?” Ejjew, f’dan il-jum,
nitolbu, sabiex dan dejjem jerġà
jħeġġeġ, sakemm dejjem mill-ġdid
jiġi mitmugħ mill-fjamma ħajja
tal-Vanġelu.
Fl-istess ħin, Ħamis ix-Xirka
huwa għalina okkażjoni biex
nistaqsu dejjem mill-ġdid lilna
nfusna: Għalxiex għidna “iva”?
Xi jkun dan li “tkun saċerdot ta’
Ġesù Kristu”? Il-Canone II
tal-Missal tagħna, li wisq
probabli kien diġa mħejji fi
tmiem is-seklu II f’Ruma,
jiddeskrivi l-essenza
tal-ministeru saċerdotali
bil-kliem li bih, fil-Ktieb
tad-Dewteronomju(18,5.7),
kienet ġiet deskritta l-essenza
tas-saċerdozju
veterotestementarju: astare
coram te et tibi ministrare.
Huma mela tnejn id-dmirijiet li
jiddefenixxu l-essenza
tal-ministeru saċerdotali; fl-ewwel
post il-“permanenza quddiem
il-Mulej”. Fil-Ktieb tad-Dewteronomju
dan jinqara fil-kuntest tad-dispożizzjoni
preċedenti, li skontha s-saċerdoti
ma kienu jirċievu l-ebda porzjon
ta’ art fl-Art Imqaddsa – huma
kienu jgħixu b’Alla u għal Alla.
Ma kinux jattendu għas-soliti
xogħlijiet meħtieġa għas-sosten
tal-ħajja ta’ kuljum. Il-professjoni
tagħhom kienet “il-permanenza
quddiem il-Mulej” – iħarsu lejh,
ikunu għalih. Hekk, fl-aħħar
minn l-aħħar, il-kelma kienet
tindika ħajja fil-preżenza ta’
Alla u b’dan ukoll ministeru
f’rappreżentanza tal-oħrajn.
Bħall-oħrajn kienu jikkultivaw
l-art, li minnha kienu jgħixu
wkoll is-saċerdoti, hekk hu kien
iżomm id-dinja miftuħa lejn Alla,
ried jgħix b’ħarstu mdawra lejh.
Jekk din il-kelma issa tinsab
fil-Canone tal-Quddiesa
minnu fih wara l-konsagrazzjoni
tad-doni, wara d-dħul tal-Mulej
fil-miġemgħa titlob, allura dan
jindika għalina l-permanenza
quddiem il-Mulej preżenti,
tindika jiġifieri l-Ewkaristija
bħala ċentru tal-ħajja
saċerdotali. Imma wkoll hawn l-iskop
imur iktar ‘il hemm. Fl-Innu
tal-Liturġija tas-Sigħat li
matul ir-Randan jintroduċi l-Uffiċċju
tal-Qari – l-Uffiċċju li darba
fost l-irħieb kien jiġi mtenni
fis-siegħa tal-qawma ta’ matul
il-lejl quddiem Alla u
għall-bnedmin – wieħed mid-dmirijiet
tar-randan huwa deskritt
bl-imperattiv: arctius
perstemus in custodia –
inkunu għassa b’mod iktar qawwi.
Fit-tradizzjoni tal-monakiżmu
sirijaku, l-irħieb kien
magħrufin bħala “dawk li
joqogħdu bil-wieqfa”; il-waqfien
bil-wieqfa kien l-espressjoni
tal-viġilanza. Dak li hawn kien
meqjus dmir tal-irħieb, nistgħu
bir-raġun narawh ukoll bħala
espressjoni tal-missjoni
saċerdotali u bħala
nterpretazzjoni ġusta tal-kelma
tad-Dewteronomju: is-saċerdot
għandu jkun wieħed li jgħasses.
Irid jgħasses quddiem il-qawwiet
insistenti tal-ħażen. Għandu
jżomm imqajma d-dinja għal Alla.
Għandu jkun wieħed li joqgħod
bil-wieqfa: dritt quddiem
il-kurrenti taż-żmien. Dritt
fil-verità. Dritt fl-impenn
għall-ġid. Il-waqfien quddiem
il-Mulej għandu jkun dejjem, fl-iktar
profond, ukoll li jieħu r-responsabbiltà
tal-bnedmin quddiem il-Mulej li,
minn naħa tiegħu, jidħol
responsabbli tagħna lkoll
quddiem il-Missier. U għandu
jkun responsabbli tiegħu, ta’
Kristu, tal-kelma tiegħu,
tal-verità tiegħu, tal-imħabba
tiegħu. Rett għandu jkun is-saċerdot,
qalbieni u dispost li jirċievi
wkoll insulti għall-Mulej, bħal
ma jirreferu l-Atti
tal-Appostli: huma kienu
jkunu “ferħana li ġew insultati
għall-imħabba tal-isem ta’ Ġesù”
(5, 41).
Ngħaddu issa għat-tieni kelma,
li l-Canone II jieħu
mit-test tat-Testment il-Qadim
–“tkun quddiemek u taqdik”.
Is-saċerdot għandu jkun persuna
retta, viġilanti, persuna li
toqgħod dritta. Ma dan kollu
jiżdied imbagħad il-qadi.
Fit-test veterotestamentarju din
il-kelma għandha sinifikat
essenzjalment ritwali:
lis-saċerdoti kienu jmissu
l-azzjonijiet kollha tal-kult
previsti mil-Liġi. Imma dan
l-aġir skont ir-rit kien jiġi
mbagħad ikklassifikat bħala
servizz, bħala inkarigu ta’
servizz u hekk jispjega ruħu
f’liema spirtu dawk
l-attivitajiet kellhom isiru.
Bl-użu tal-kelma “qadi” fil-Canone,
dan is-sinifikat liturġiku
tat-terminu jiġi b’ċertu mod
addottat – b’mod konformi
man-novità tal-kult nisrani.
Dak li s-saċerdot jagħmel
f’dak il-waqt, fiċ-ċelebrazzjoni
tal-Ewkaristija, hu li jaqdi,
iwettaq servizz lil Alla u
servizz lill-bnedmin. F’dan
il-kult li Kristu għamel
lill-Missier kien id-donazzjoni
tiegħu nnifsu sal-aħħar
għall-bnedmin. F’dan il-kult,
f’dan is-servizz is-saċerdot
irid jinserixxi lilu nnifsu.
Hekk il-kelma “qadi” tinvolvi
bosta dimensjonijiet. Bla dubju
tagħmel parti qabel kollox
iċ-ċelebrazzjoni retta
tal-Liturġija u tas-Sagramenti
inġenerali, imwettqa b’sehem
intern. Hemm bżonn nitgħallmu u
nifhmu dejjem iżjed il-Liturġija
sagra fl-essenza kollha tagħha,
niżviluppaw familjarità ħajja
magħha, tant li ssir ir-ruħ ta’
ħajjitna ta’ kuljum. Huwa hemm
li niċċelebraw b’mod ġust,
allura toħroġ weħedha l-ars
celebrandi, l-arti
taċ-ċelebrazzjoni. F’din l-arti
m’għandu jkun hemm xejn li hu
artifiċjali. Hemm bżonn li ssir
ħaġa waħda mal-arti tal-għixien
b’mod rett. Jekk il-Liturġija
hija dmir ċentrali tas-saċerdot,
dan ifisser ukoll li t-talb
għandu jkun realtà prijoritarja
li wieħed għandu jitgħallimha
dejjem mill-ġdid u dejjem b’mod
iktar profond fl-iskola ta’
Kristu u tal-qaddisin
taż-żmenijiet kollha. Ladarba
l-Liturġija nisranija,
min-natura tagħha, hija dejjem
aħbar ukoll, hemm bżonn li nkunu
persuni li mal-Kelma ta’ Alla
huma familjari, iħobbuha u
jgħixuha: hemm biss inkunu
nistgħu nispjegawha b’mod
adegwat. “Taqdi lill-Mulej” –
is-servizz saċerdotali jfisser
propju wkoll titgħallem tagħraf
lill-Mulej f’Kelmtu u tara li
jingħaraf minn dawk kollha li
Huwa jafdalna.
Jagħmlu parti mill-qadi, fl-aħħarnett,
żewġ aspetti oħra. Ħadd mhu hekk
qrib ta’ sidu daqs il-qaddej li
għandu aċċess għad-dimensjoni l-iktar
privata ta’ ħajtu. F’dan is-sens
“qadi” ifisser viċinanza, jitlob
familjarità. Din il-familjarità
tinvolvi wkoll periklu: dak li
s-sagru li kontinwament
niltaqgħu miegħu isir abitutdni.
Hekk jintefa l-biżà reverenzjali.
Ikkondizzjonati mill-abitudnijiet
kollha, ma nħossux iktar il-fatt
kbir, ġdid, sorprendenti, li
Huwa stess huwa preżenti,
ikellimna, jirregala lilu nnifsu
lilna. Kontra din il-kunfidenza
mar-realtà straordinarja, kontra
l-indifferenza tal-qalb hemm
bżonn li nissieltu bla waqfien,
waqt li nagħrfu dejjem mill-ġdid
l-insuffiċjenza tagħna u l-grazzja
li hemm fil-fatt li Hu b’dan il-mod
jerħi ruħu f’idejna. Qadi
ifisser viċinanza b’mod speċjali
wkoll ubbidjenza. Il-qaddej
jionsab taħt il-kelma: “Mhux
ir-rieda tiegħi ssir, imma
tiegħek!” (Lq 22, 42).
B’din il-kelma, Ġesù fl-Ort
taż-żebbuġ solva l-ġlieda
deċiżiva kontra r-ribelljoni
tal-qalb imġarrba. Id-dnub ta’
Adam kien appuntu jikkonsisti,
fil-fatt li huwa ried iwettaq
ir-rieda tiegħu u mhux dik ta’
Alla. It-tentazzjoni tal-umanità
hija dejjem dik li rridu nkunu
dejjem awtonomi għal kollox, li
nsegwu biss ir-rieda tagħna u li
nsostnu li hekk biss inkunu
liberi; li grazzi biss għal
libertà simili mingħajr limiti
l-bniedem ikun għal kollox
bniedem, isir divin. Imma propju
b’dan inqiegħdu lilna nfusna
kontra l-verità. Ladarba l-verità
hija li aħna għandna naqsmu l-libertà
tagħna mal-oħrajn u nistgħu
nkunu liberi biss f’għaqda
magħhom. Din il-verità maqsuma
tistà tkun libertà vera biss
jekk biha nidħlu f’dak li
jikkostitwixxi l-qies stess
tal-libertà, jekk nidħlu fir-rieda
ta’ Alla. Din l-ubbidjenza
fundamentali li tifforma parti
mill-fatt li aħna bnedmin, issir
ferm iktar konkreta fis-saċerdot:
aħna ma nxandrux lilna nfusna,
imma lilu u lil Kelmtu, li ma
stajniex nidejaw weħedna. Ma
nivvintawx il-Knisja hekk kif
irridu li kienet, imma nxandru
l-Kelma ta’ Kristu b’mod ġust
biss fl-għaqda ta’ Ġismu. L-ubbidjenza
tagħna hija twemmin mal-Knisja,
qadi permezz tagħha. F’dan jerġà
jidħol ukoll dak li Ġesù bassar
lil Pietru: “Tittieħed fejn ma
tkunx trid”. Din li nittieħdu
fejn ma nkunux irridu hija
dimensjoni essenzjali tal-qadi
tagħna, u huwa propju dan li
jirrendina liberi. F’tali nkunu
meħuda, li jista jkun kuntrarju
għall-ideat u l-proġetti tagħna,
nisperimentaw il-ħaġa l-ġdida –
il-għana tal-imħabba ta’ Alla.
“Toqgħod quddiemu u taqdih”:
Ġesù Kristu bħala l-veru Qassis
il-Kbir tad-dinja ta lil dan
il-kliem profondità qabel mhux
immaġinabbli. Hu li bħala Iben
kien u hu l-Mulej, ried isir dak
il-qaddej ta’ Alla li l-viżjoni
tal-Ktieb tal-Profeta Iżaija
kien ħabbar. Ried ikun
il-qaddej ta’ kulħadd.
Irraffigura t-totalità tas-sommu
saċerdozju tiegħu fil-ġest
tal-ħasil tar-riġlejn. Bil-ġest
tal-imħabba, sal-aħħar Huwa
jaħsel riġlejna maħmuġin,
bl-umiltà tal-qadi tiegħu
jippurifikana mill-marda
tas-suppervja tagħna. Hekk
jirrendina kapaċi li nsiru
sieħba tal-mejda ta’ Alla. Huwa
tbaxxa, u t-tlugħ veru
tal-bniedem jitwettaq issa fl-inżul
tagħna miegħu u lejh. L-elevazzjoni
tiegħu hija s-Salib. Dan huwa l-inżul
l-iktar profond u, bħal imħabba
mbuttata sal-aħħar, huwa fl-istess
ħin il-quċċata tat-tlugħ,
il-vera “elevazzjoni”
tal-bniedem. “Toqgħod quddiemu u
taqdih” – dan issa jfisser
tidħol fis-sejħa tiegħu ta’
qaddej ta’ Alla. L-Ewkaristija
bħala preżenza tal-inżul u tat-tlugħ
ta’ Kristu b’dan il-mod tibgħat
lura dejjem, ‘il hemm minnha
nfisha, għall-modi multepliċi
tas-servizz tal-imħabba
tal-proxxmu. Ejjew nitolbu
lill-Mulej, f’dan il-jum, id-don
li nistgħu ngħidu f’tali sens
l-“iva” tagħna għas-sejħa tiegħu:
“Hawn jien. Ibgħat lili, Mulej”
(Iż 6, 8). Amen.
Miġjub mit-Taljan għall-Malti
minn Emanuel Zarb
|
