IL-PAPA FRANĠISKU
UDJENZA ĠENERALI
L-Erbgħa 28 ta’ Diċembru
2016
It-Tama Nisranija
– 4. Abraham,
missier
fil-fidi u fit-tama
Għeżież ħuti, l-għodwa
t-tajba!
San Pawl, fl-Ittra lir-Rumani, ifakkarna
fil-figura kbira ta’ Abraham, biex jurina t-triq tal-fidi u tat-tama. Dwar
l-Appostlu jikteb: “Meta ma kellu ebda tama, ittama u emmen; u hekk sar missier
ta’ kotra kbira ta’ ġnus” (Rum 4:18); “meta ma kellu ebda tama, ittama”.
Dan il-kunċett hu qawwi: imqar meta ma hemmx tama, jien nittama. Dan hu
missierna Abraham. San Pawl qed jirriferi għall-fidi li biha Abraham emmen
kliem Alla li wegħdu li sa jkollu iben. Imma veru ried jafda u jittama
“kontra kull tama”, tant kemm ma kienx probabbli dak li l-Mulej kien qed
iħabbarlu, għax hu kien xiħ – kellu kważi mitt sena – u
martu ma setax ikollha tfal. Ma rnexxilhiex ikollha! Imma dan qalu Alla, u hu
emmen. Ma kienx hemm tama umana għax hu kien xiħ u martu ma setax
ikollha tfal: u hu emmen.
Fiduċjuż f’din il-wegħda, Abraham
jibda miexi, jaċċetta li jħalli artu u jsir barrani, jittama
f’dan l-iben “impossibbli” li Alla kellu jagħtih minkejja li l-ġuf
ta’ Sara issa kien mejjet. Abraham jemmen, il-fidi tiegħu tinfetaħ
għal tama li minn barra tidher għalkollox bla raġuni; din hi
l-ħila li wieħed imur lil hemm mir-raġunamenti umani,
mill-għerf u mill-prudenza tad-dinja, lil hemm minn dak li normalment
jinżamm bħala sens komun, biex jemmen f’dak li ma jistax ikun.
It-tama tiftaħ ixfqa ġodda, tagħmilna kapaċi noħolmu dak
li mank nifilħu nistħajlu. It-tama ddaħħalna fid-dalma ta’
futur inċert biex nimxu fid-dawl. Kemm hi sabiħa l-virtù tat-tama;
timliena b’tant qawwa biex nimxu fil-ħajja!
Imma din hi mixja iebsa. U jiġi l-waqt,
anki għal Abraham, li jaqa’ fil-kriżi tal-qtigħ il-qalb. Hu
fada, telaq daru, artu, ħbiebu… Kollox. Telaq, wasal fil-pajjiż li
Alla kien urieh, għadda ż-żmien. F’dak iż-żmien, li
tagħmel vjaġġ bħal dan ma kienx bħal-lum, bl-ajruplani
– fi ftit sigħat tasal –; ridt ix-xhur, is-snin! Għadda
ż-żmien, imma l-iben baqa’ ma wasalx, il-ġuf ta’ Sara baqa’
magħluq fl-isterilità tiegħu.
U Abraham, ma ngħidx li tilef sabru, imma
mar igerger mal-Mulej. Dan ukoll nitgħallmu minn missierna Abraham: li
ngergru mal-Mulej hu mod kif nitolbu. Xi drabi jien u nqarar nisma’ min
jgħidli: “Ħadtha mal-Mulej…”, u
[jien inwieġbu]: “Tinkwetax! Gergirlu, għax hu
missierek!”. U dan hu mod kif titlob: teħodha mal-Mulej, tagħmel sew.
Abraham gerger mal-Mulej u qallu: “‘Sidi Mulej, […] se nibqa’ bla tfal, u
l-werriet ta’ dari se jkun Eligħeżer ta’ Damasku’ [Eligħeżer
kien dak li jeħodlu ħsieb kollox]. U Abram żied jgħid: ‘Ara,
int lili ma tajtnix nisel, u qaddej dari se jiritni’. U ara, waslitlu l-kelma
tal-Mulej u qallu: ‘Ma jirtekx dan, imma wieħed ħiereġ
mill-ġewwieni tiegħek, hu għad jirtek”. U ħarġu barra
u qallu: ‘Ħares sewwa lejn is-smewwiet u għodd il-kwiekeb, jekk
għandek ħila tgħoddhom’. U żied jgħidlu: ‘Hekk
għad ikun nislek’. U hu emmen fil-Mulej, u dan għaddhulu b’ġustizzja”
(Ġen 15:2-6).
Din ix-xena sseħħ billejl, barra
fid-dlam, imma anki fil-qalb ta’ Abraham hemm id-dlam tad-delużjoni,
tal-qtigħ il-qalb, tad-diffikultà li jibqa’ jittama f’ħaġa
impossibbli. Issa l-patrijarka hu mdaħħal wisq fiż-żmien,
donnu m’għadx fadal iżjed żmien għal iben, u sa jkun qaddej
li jidħol jiret kollox warajh.
Abraham idur fuq il-Mulej, imma Alla, anki jekk
jinsab hemm preżenti u qed jitkellem miegħu, issa donnu bħal
tbiegħed, bħallikieku ma żammx kelmtu. Abraham iħossu
waħdu, hu xwejjaħ u għajjien, il-mewt iħossha tagħfas
fuqu. Kif jista’ jibqa’ jafda?
U madankollu, diġà dan it-tgergir
tiegħu hu għamla ta’ fidi, hu talba. Minkejja kollox, Abraham jibqa’
jemmen f’Alla u jittama li għad tista’ sseħħ xi ħaġa.
Jekk mhux hekk, għaliex joqgħod iħabbat lill-Mulej, jeħodha
miegħu, ifakkru fil-wegħdiet tiegħu? Il-fidi mhix biss is-silenzju
li jaċċetta kollox bla ma jiftaħ ħalqu, it-tama mhix
ċertezza li tneħħilek kull dubju u taħbil
il-moħħ. Imma ħafna drabi, it-tama hi dalma; imma hemm tkun
it-tama… qiegħda tmexxik ’il quddiem. Il-fidi tfisser ukoll li nissaraw
ma’ Alla, nuruh bid-dwejjaq tagħna, mingħajr ma noqogħdu
ninħbew wara ħafna “tjieba” żejda. “Irrabjajt ma’ Alla u
għidtlu hekk, hekk u hekk…”. Imma hu missier, hu fehmek: mur fis-sliem!
Irid ikollna l-kuraġġ! U din hi t-tama. U t-tama hi wkoll li ma
nibżgħux naraw ir-realtà kif inhi u naċċettaw il-kuntrarju
fil-ħajja.
Għalhekk Abraham, bil-fidi, idur fuq Alla
biex dan jgħinu jibqa’ jittama. Kurjuża, ma jitolbux iben. Jitolbu:
“Għinni nibqa’ nittama”, it-talba li jibqa’ jittama. U l-Mulej
iwieġeb billi jkompli jinsisti bil-wegħda impossibbli tiegħu:
mhux il-qaddej sa jkun li jirtu, imma sewwa sew iben, li jitwieled lil Abraham,
nislu. Xejn ma nbidel min-naħa ta’ Alla. Hu jibqa’ jtenni dak li diġà
kien qal qabel, u ma jġibx skużi lil Abraham, biex dan iħossu
fiż-żgur. L-unika ċertezza hi li jafda fil-kelma tal-Mulej u
jibqa’ jittama.
U dak is-sinjal li Alla jagħti lil Abraham
hu sejħa biex jibqa’ jemmen u jittama: “Ħares sewwa lejn is-smewwiet
u għodd il-kwiekeb […] Hekk għad ikun nislek” (Ġen 15:5).
Wegħda
għadha, għadha xi ħaġa li tistenniha sseħħ
fil-futur. Alla joħroġ lil Abraham barra mit-tinda, fir-realtà
mill-viżjoni limitata tiegħu, u jurih il-kwiekeb. Biex temmen, hemm
bżonn tagħraf tħares bl-għajnejn tal-fidi; huma
sempliċi kwiekeb, li kulħadd jista’ jarahom, imma għal Abraham
iridu jsiru s-sinjal tal-fedeltà ta’ Alla.
Din hija l-fidi, din il-mixja tat-tama li kull
wieħed u waħda minna jrid iterraq. Jekk anki għalina tibqa’
bħala l-unika possibbiltà dik li nħarsu lejn il-kwiekeb, allura wasal
iż-żmien li nafdaw f’Alla. M’hemmx ħaġa isbaħ. It-tama
ma tqarraqx bina. Grazzi.
miġjub
mit-Taljan għall-Malti minn Francesco Pio Attard