ĠUBLEW
STRAORDINARJU TAL-ĦNIENA
IL-PAPA
FRANĠISKU
UDJENZA ĠUBILARI
Is-Sibt
14 ta’ Mejju
2016
Il-Ħniena
hi pjetà
Għeżież
ħuti, l-għodwa t-tajba! Ma tantx tidher tajba, il-ġurnata
[ix-xita], imma intom ma bżajtux
u xorta ġejtu minkejja x-xita. Grazzi! Din l-udjenza qed issir
f’żewġ postijiet: il-morda jinsabu fl-Awla Pawlu VI, minħabba
fix-xita: hemm ikunu iżjed komdi u jistgħu jsegwuna minn fuq l-iskrin
il-kbir; u aħna, hawn. Ninsabu magħquda, huma u aħna, u
nistedinkom issellmulhom b’applaws. Naf li diffiċli ċċapċap
bl-umbrella f’idek!
Fost id-diversi
aspetti tal-ħniena, hemm wieħed li jikkonsisti f’li tiġik ħasra jew pjetà quddiem dawk li jeħtieġu
l-imħabba. Il-pietas – il-pjetà
– hi kunċett preżenti fid-dinja Griega-Rumana, fejn, imma, kien
jindika att ta’ sottomissjoni għas-superjuri: qabel xejn il-qima dovuta
lill-allat, imbagħad ir-rispett ta’ l-ulied lejn il-ġenituri
tagħhom, fuq kollox l-anzjani. Imma l-lum irridu noqogħdu attenti li
ma nidentifikawx il-pjetà ma’ dak il-pjetiżmu, pjuttost mifrux, li hu biss
emozzjoni superfiċjali u joffendi d-dinjità tal-persuna l-oħra.
Bl-istess mod, il-pjetà lanqas m’għandna nifxluha mal-ħasra li
tiġina għall-annimali li jgħixu magħna; fil-fatt,
ġieli jiġri li nħossu dan is-sentiment għall-annimali,
imbagħad nibqgħu berdin quddiem it-tbatijiet ta’ ħutna. Kemm
drabi naraw nies imwaħħla mal-qtates, mal-klieb tagħhom, u
mbagħad lill-ġar jew ġara li għandhom bżonnhom, ma
jgħinuhomx… Hekk mhux sew.
Il-pjetà li dwarha
nixtiequ nitkellmu hi wirja tal-ħniena ta’ Alla. Hi wieħed mis-seba’
doni ta’ l-Ispirtu s-Santu li l-Mulej joffri lid-dixxiplu tiegħu biex “joqgħod
għal kull ma jnebbħu l-Ispirtu s-Santu” (Katekiżmu tal-Knisja Kattolika, 1830). Ħafna drabi
fil-Vanġelu nsibu l-karba spontanja li persuni morda, imxajtna, foqra u
maħqura għamlu lil Ġesù: “Ikollok ħniena” (ara
Mk 10:47-48; Mt 15:22; 17:15). Ġesù kien iweġibhom dejjem b’ħarsa ta’ ħniena u bil-faraġ
tal-preżenza tiegħu. F’dawn l-invokazzjonijiet għall-għajnuna
u talbiet ta’ pjetà, kull wieħed kien qed jesprimi wkoll il-fidi
tiegħu f’Ġesù, meta sejħulu “Mgħallem”, “Bin David” u
“Mulej”. Ħassew li Fih kien hemm xi ħaġa m’hix tas-soltu, li seta’
jgħinhom joħorġu mill-qagħda ta’ diqa li fiha kienu
jinsabu. Ħassew Fih l-imħabba ta’ Alla nnifsu. U anki jekk il-folla kienet
tagħfas fuqu, Ġesù kien jintebaħ b’dawn l-invokazzjonijiet ta’
pjetà u kien jimtela bil-ħniena, fuq kollox meta kien jara persuni qed
ibatu u miġruħa fid-dinjità tagħhom, bħal fil-każ ta’
dik li kienet tbati bit-tnixxija tad-demm (ara Mk 5:32). Hu kien
isejħilhom biex ikollhom fiduċja Fih u fil-Kelma tiegħu (ara
Ġw 6:48-55). Għal Ġesù, li tiġik ħniena jfisser li
taqsam fit-tbatija u d-diqa ta’ min tiltaqa’ miegħu, imma fl-istess
ħin li taħdem int stess biex tibdilha f’ferħ.
Anki aħna
msejħin inxettlu f’qalbna atteġġjamenti ta’ pjetà quddiem tant
sitwazzjonijiet tal-ħajja, infarfru minn fuqna l-indifferenza li
żżommna milli nagħrfu x’inhuma l-ħtiġijiet ta’
ħutna li jinsabu madwarna u ninħelsu mill-jasar tal-ġid
materjali (ara 1 Tim 6:3-8).
Ejjew inħarsu
lejn l-eżempju tal-Verġni Marija, li tieħu ħsieb ta’ kull
wieħed u waħda minn uliedha u hi għalina li nemmnu l-ikona
tal-pjetà. Dante Alighieri dan jesprimih fit-talba lill-Madonna li hu
jqiegħed fil-qofol tal-Paradiso
tiegħu: “Fik il-ħniena, fik il-pjetà, […]
fik jinġabar kull ma hu tajjeb fi ħlejqa” (XXXIII, 19-21).
Grazzi.
miġjuba mit-Taljan għall-Malti minn
Francesco Pio Attard