IL-PAPA
FRANĠISKU
UDJENZA
ĠENERALI
Il-Quddiesa
– 1. Daħla
Għeżież
ħuti, l-għodwa t-tajba!
Illum qed nibdew
serje ġdida ta’ katekeżi, li sa tixħtilna ħarsitna fuq
il-“qalba” tal-Knisja, jiġifieri l-Ewkaristija.
Huwa fundamentali għalina l-Insara li nifhmu tajjeb il-valur u t-tifsira
tal-Quddiesa, biex nistgħu
ngħixu dejjem iżjed b’mod sħiħ ir-relazzjoni tagħna
ma’ Alla.
Ma rridux ninsew
l-għadd kbir ta’ Nsara li, fid-dinja kollha, f’elfejn sena ta’ storja,
żammew sħiħ sal-mewt biex iħarsu l-Ewkaristija; u kemm,
imqar illum, qed jirriskjaw ħajjithom biex jistgħu jieħdu sehem
fil-Quddiesa tal-Ħadd. Fis-sena 304, tul il-persekuzzjonijiet ta’
Djoklezjanu, grupp ta’ Nsara, mill-Afrika ta’ Fuq, daħlu fuqhom waqt li
kienu qed jiċċelebraw il-Quddiesa f’dar u sfaw arrestati.
Il-Prokonslu Ruman, fl-interrogatorju, staqsiehom għaliex kienu
għamlu dan, meta kienu jafu li kien assolutament ipprojbit. U huma
wiġbuh: “Mingħajr il-Ħadd ma nistgħux ngħixu”,
jiġifieri: jekk ma nistgħux niċċelebraw l-Ewkaristija, ma
nistgħux ngħixu, il-ħajja Nisranija tagħna tmut fix-xejn.
Fil-fatt,
Ġesù qalilhom lid-dixxipli tiegħu: “Tassew tassew ngħidilkom,
jekk ma tiklux il-ġisem ta’ Bin il-bniedem u ma tixorbux demmu, ma
jkollkomx il-ħajja fikom. Min jiekol ġismi u jixrob demmi għandu
l-ħajja ta’ dejjem, u jiena nqajmu mill-imwiet fl-aħħar jum”
(Ġw 6:53-54).
Dawk l-Insara
tal-Afrika ta’ Fuq inqatlu għax kienu jiċċelebraw l-Ewkaristija.
Ħallewlna din ix-xhieda li għall-Ewkaristija tista’
tiċċaħħad mill-ħajja fuq din l-art, għax hi
tagħtina l-ħajja ta’ dejjem, tagħtina sehem fir-rebħa ta’
Kristu fuq il-mewt. Xhieda li tisfidana lkoll kemm aħna biex nitolbu
tweġiba dwar xi jfisser għal kull wieħed u waħda minna li
aħna nieħdu sehem fis-Sagrifiċċju tal-Quddiesa u nersqu
madwar il-Mejda tal-Mulej. Qegħdin infittxu tassew dik l-għajn li
minnha “jgelgel ilma ħaj” għall-ħajja ta’ dejjem? Li
tagħmel minn ħajjitna sagrifiċċju spiritwali ta’
ġieħ u ta’ radd il-ħajr u tagħmel minna ġisem
wieħed ma’ Kristu? Dan hu s-sens l-iżjed qawwi tal-Ewkaristija
mqaddsa, li tfisser “radd il-ħajr”: radd il-ħajr lil Alla l-Missier,
l-Iben u l-Ispirtu s-Santu li jdaħħalna u jibdilna fix-xirka ta’
mħabbtu.
Fil-katekeżi
li ġejjin nixtieq inwieġeb għal xi mistoqsijiet importanti dwar
l-Ewkaristija u l-Quddiesa, biex niskopru mill-ġdid, jew sempliċiment
niskopru, kif f’dan il-misteru tal-fidi tilma l-imħabba ta’ Alla
għalina.
Il-Konċilju
Vatikan II kien xprunat b’ċerta qawwa mix-xewqa li jwassal lill-Insara
jifhmu l-kobor tal-fidi u l-ġmiel tal-laqgħa ma’ Kristu.
Għalhekk kien meħtieġ qabelxejn iwettaq, bid-dawl tal-Ispirtu
s-Santu, tiġdid xieraq tal-Liturġija, ladarba l-Knisja kontinwament
tgħix u tiġġedded biha.
Tema ċentrali
li l-Padri Konċiljari saħqu fuqha hi l-formazzjoni liturġika tal-fidili,
indispensabbli għal tiġdid veru. U huwa proprju dan ukoll l-għan
ta’ dan iċ-ċiklu ta’ katekeżi li qed nibdew illum: biex nikbru
fl-għarfien tagħna tad-don kbir li Alla tana fl-Ewkaristija.
L-Ewkaristija hi
ġrajja mill-isbaħ li fiha Ġesù Kristu, il-ħajja
tagħna, isir preżenti. Meta nieħdu sehem fil-Quddiesa, aħna
“ngħixu għal darb’oħra l-passjoni u l-mewt feddejja tal-Mulej.
Hi teofanija: il-Mulej jiġi preżenti fuq l-altar biex jiġi
offrut lill-Missier għas-salvazzjoni tad-dinja” (Omelija fil-Quddiesa, Dar Santa Marta, 10 ta’ Frar 2014). Il-Mulej
qiegħed hemm magħna, preżenti. Ħafna drabi aħna mmorru
hemm, naraw l-affarijiet, inpaċpċu bejnietna waqt li s-saċerdot
ikun jiċċelebra l-Ewkaristija… u ma niċċelebrawx qrib
tiegħU. Imma dan hu l-Mulej! Kieku llum kellu jiġi hawn il-President
tar-Repubblika jew xi persuna oħra importanti ħafna fid-dinja, żgur
mhux forsi li kollha kemm aħna konna nersqu qrib tiegħu, inkunu rridu
nsellmulu. Imma aħseb ftit: meta inti tmur il-Quddiesa, hemm il-Mulej
hemm! U int tibqa’ distratt. Hu l-Mulej! Hemm bżonn naħsbu f’dan.
“Dun, għax il-quddies ikun tad-dwejjaq” – “Imma x’int tgħid, il-Mulej
tad-dwejjaq?” – Le, le, il-Quddiesa le, il-qassisin” – “Aħ, jalla
jikkonvertu l-qassisin, imma dak hu l-Mulej li jinsab hemm!”. Fhimtu? Tinsewhx
dan. “Li tieħu sehem fil-Quddiesa jfisser tgħix għal
darb’oħra l-passjoni u l-mewt feddejja tal-Mulej”.
Issa ejja
nippruvaw nagħmlu xi mistoqsijiet sempliċi. Ngħidu aħna,
għaliex fil-bidu tal-Quddiesa rroddu s-salib u nagħmlu l-att
penitenzjali? U hawn irrid nagħmel parentesi oħra. Intom rajtuhom
it-tfal kif irodduh is-salib? Ma tkunx taf x’inhuma jagħmlu, jekk hux
is-sinjal tas-salib jew xi taħżiża. Jagħmlu hekk [jagħmel
ġest konfuż].
Hemm bżonn ngħallmu lit-tfal iroddu s-salib sew. Hekk tibda
l-Quddiesa, hekk tibda l-ħajja, hekk tiftaħ il-ġurnata. Dan
ifisser li aħna mifdija bis-salib ta’ Kristu. Ħarsu lejn it-tfal u
għallmuhom iroddu s-salib sewwa. U dak il-Qari, fil-Quddiesa, għaliex
qiegħed hemm? Għaliex il-Ħadd naqraw tliet Qari u fil-jiem
l-oħra tnejn? Għaliex qiegħed hemm, x’tifsira għandu l-Qari
tal-Quddiesa? Għaliex jinqraw u x’għandhom x’jaqsmu? Jew,
għaliex f’ħin minnhom is-saċerdot li jkun jippresiedi
ċ-ċelebrazzjoni jgħid: “Nerfgħu qlubna ’l fuq”? Ma
jgħidx: “Nerfgħu l-mowbajl biex nieħdu ritratt!”. Le, kemm hi
ħaġa kerha! U ħa ngħidilkom li jien insewwed qalbi
ħafna meta nkunu niċċelebraw hawn fil-Pjazza jew
fil-Bażilika u nara dawk il-mowbajls kollha fl-arja, mhux biss tal-fidili,
imma anki ta’ xi qassisin u anki isqfijiet. U ejja! Il-Quddiesa mhix spettaklu:
fiha sejrin niltaqgħu mal-passjoni u l-qawmien tal-Mulej. Għalhekk
is-saċerdot jgħidilna: “Nerfgħu qlubna ’l fuq”. Xi jrid
jgħid biha? Ftakru: itilquhom il-mowbajls.
Importanti
ħafna li nerġgħu lura għall-għeruq, niskopru mill-ġdid
dak li hu l-essenzjali, permezz ta’ dak li nistgħu mmissu b’idejna u naraw
b’għajnejna fiċ-ċelebrazzjoni tas-Sagramenti. It-talba
tal-Appostlu San Tumas (ara Ġw 20:25), li jitħalla jara u jmiss
il-pjagi tal-imsiemer fil-ġisem ta’ Ġesù, hi x-xewqa li b’xi mod
jirnexxielu “jmiss” lil Alla biex jemmen fih. Dak li San Tumas talab lill-Mulej
hu dak li lkoll għandna bżonn: narawh, immissuh biex nistgħu
nagħrfuh. Is-Sagramenti jindirizzaw dan il-bżonn tal-bniedem.
Is-Sagramenti, u ċ-ċelebrazzjoni Ewkaristika b’mod partikulari, huma
s-sinjali tal-imħabba ta’ Alla, it-toroq ipprivileġġjati biex
niltaqgħu miegħu.
Hekk, permezz ta’
dawn il-katekeżi li qed nibdew illum, nixtieq li flimkien magħkom
niksopri mill-ġdid il-ġmiel li hemm moħbi
fiċ-ċelebrazzjoni tal-Ewkaristija, u li, meta nkunu kxifnieh,
jagħti sens sħiħ lill-ħajja ta’ kull wieħed u
waħda minna. Il-Madonna timxi magħna f’din il-biċċa
ġdida tat-triq tagħna. Grazzi.
miġjub mit-Taljan għall-Malti minn
Francesco Pio Attard