IL-PAPA
FRANĠISKU
UDJENZA
ĠENERALI
L-Erbgħa
3 ta’ Jannar 2018
Il-Quddiesa
– 6. L-Att Penitenzjali
Għeżież
ħuti, l-għodwa t-tajba!
Lura
għall-katekeżi fuq iċ-ċelebrazzjoni tal-Ewkaristija, ejjew
illum, fil-kuntest tar-Rit tad-Dħul, inħarsu lejn l-Att Penitenzjali. Fis-sobrjetà
tiegħu, dan jgħin biex jinħoloq l-atteġġjament li bih
għandna niddisponu ruħna biex niċċelebraw kif jixraq
il-misteri qaddisa, jiġifieri billi quddiem Alla u quddiem ħutna
nagħrfu dnubietna, nagħrfu li aħna midinbin. L-istedina
tas-saċerdot fil-fatt issir lill-komunità kollha fit-talb, għax
ilkoll aħna midinbin. X’jista’ jagħti l-Mulej lil min diġà
għandu qalbu mimlija bih innifsu, bis-suċċess tiegħu? Xejn,
għax il-prużuntuż mhux kapaċi jilqa’ l-maħfra,
xebgħan kif diġà hu b’dik li jaħseb li hi l-ġustizzja
tiegħu. Naħsbu ftit fil-parabbola tal-Fariżew u l-pubblikan,
fejn it-tieni wieħed biss – il-pubblikan – jerġa’ lura d-dar
iġġustifikat, jiġifieri maħfur (ara Lq 18:9-14). Min
jagħraf il-miżerji tiegħu u jbaxxi għajnejh bl-umiltà,
iħoss tistrieħ fuqu l-ħarsa ħanina ta’ Alla. Nafu
mill-esperjenza li hu biss min jaf jagħraf l-iżbalji tiegħu u
jitlob skuża li jista’ jiġi mifhum u maħfur mill-oħrajn.
Jekk nisimgħu
fis-skiet leħen il-kuxjenza, nistgħu nagħrfu li l-ħsibijiet
tagħna huma mbiegħda mill-ħsibijiet ta’ Alla, li kliemna u
l-għemejjel tagħna spiss huma tad-dinja, jiġifieri mmexxija minn
għażliet kuntrarji għall-Vanġelu. Għalhekk, fil-bidu
tal-Quddiesa, bħala komunità nagħmlu l-Att Penitenzjali permezz ta’
formula ta’ stqarrija ġenerali,
imlissna fl-ewwel persuna singular.
Kull wieħed u waħda jistqarr lil Alla u lil ħutu “li jiena dnibt
ħafna bil-ħsieb, bil-kliem, bil-għemil u billi ħallejt
dmirijieti”. Iva, anki fit-tħallija tad-dmirijiet, jiġifieri meta ma
nagħmlux it-tajjeb li stajna għamilna. Spiss inħossuna bravi
għax – ngħidu – “m’għamilt deni lil ħadd”. Fir-realtà, mhux
biżżejjed li ma nagħmlux id-deni lil għajrna, imma rridu
nagħżlu li nagħmlu t-tajjeb billi naħtfu kull
okkażjoni biex nagħtu xhieda tajba li aħna dixxipli ta’
Ġesù. Tajjeb nisħqu li l-istqarrija li aħna midinbin qed
nagħmluha kemm lil Alla u kemm
lill-aħwa: dan jgħinna nifhmu d-dimensjoni tad-dnub li, waqt li
jifridna minn Alla, jifridna wkoll minn ħutna, u bil-maqlub. Id-dnub
jaqta’: jaqta’ r-relazzjoni ma’ Alla u jaqta’ r-relazzjoni mal-aħwa, ir-relazzjoni fil-familja,
fis-soċjetà, fil-komunità: id-dnub dejjem jaqta’, jifred, jaqsam.
Il-kelmiet li
ngħidu b’fommna huma msieħba mill-ġest
tat-taħbit fuq sidirna, għax nagħraf li dnibt proprju
ħtija tiegħi, u mhux tal-oħrajn. Fil-fatt, spiss jiġri li,
minħabba f’biża’ jew mistħija, nippuntaw subgħajna biex
nixlu lill-oħrajn. Jiswielna prezz li nammettu li aħna ħatja,
imma jagħmlilna tajjeb meta nistqarruh b’sinċerità. Nistqarru
dnubietna. Niftakar aneddotu, li kien iħobb jirrakkonta missjunarju
xwejjaħ, dwar mara li marret tqerr u bdiet tgħid l-iżbalji ta’
żewġha; imbagħad għaddiet għall-iżbalji tal-kunjata
u mbagħad għad-dnubiet tal-ġirien. F’ċertu punt, il-konfessur
qalilha: “Imma, Sinjura, għidli: Spiċċajt? – Tajjeb ħafna:
Issa li lestejt mid-dnubiet tal-oħrajn, issa ibda għidli
tiegħek”. Tgħid id-dnubiet tiegħek!
Wara l-istqarrija
tad-dnubiet, nitolbu lill-Imqaddsa Verġni Marija, lill-Anġli u
lill-Qaddisin biex jitolbu lill-Mulej għalina. Anki hawn hi prezzjuża
x-xirka tal-qaddisin: jiġifieri,
l-interċessjoni ta’ dawn l-“eżempji għalina u għajnuna
fin-nuqqas ta’ ħila tagħna” (Prefazju tal-1 ta’ Novembru) tweżinna
fil-mixja lejn il-komunjoni sħiħa ma’ Alla, meta d-dnub għad
ikun meqrud darba għal dejjem.
Barra n-“Nistqarr
’l Alla”, l-Att Penitenzjali jista’ jsir b’formuli oħrajn, ngħidu
aħna: “Ħenn għalina, Mulej / Għax dnibna kontrik. / Uri lilna,
Mulej, il-ħniena tiegħek. / U s-salvazzjoni tiegħek
agħtina” (ara Salm 123:3; 85:8; Ġer 14:20). Speċjalment
il-Ħadd tista’ ssir il-barka u t-traxxix tal-ilma b’tifkira
tal-Magħmudija (ara OĠMR, 51), li jneħħi d-dnubiet kollha.
Hu possibbli wkoll, bħala parti mill-Att Penitenzjali, li titkanta l-Kyrie eléison: b’espressjoni
Griega antika, insejħu lill-Mulej – Kyrios – u
nittallbu l-ħniena tiegħu (ibid.,
52).
L-Iskrittura Mqaddsa toffrilna
eżempji ħajjin ta’ figuri “penitenti” li, wara li daħlu fihom
infushom wara li għamlu xi dnub, sabu l-kuraġġ jinżgħu
l-maskra u jiftħu qalbhom għall-grazzja li ġġedded il-qalb.
Jiġina f’moħħna s-sultan David u l-kliem attribwit lilu
fis-Salm: “Ikollok ħniena minni, o Alla, fi tjubitek; fil-kobor
tal-ħniena tiegħek ħassar ħtijieti” (51:3). Naħsbu
fl-iben il-ħali li jerġa’ lura għand il-missier; jew
fl-invokazzjoni tal-pubblikan: “O Alla, ħenn għalija, midneb” (Lq
18:13). Naħsbu f’San Pietru, f’Żakkew, fil-mara Samaritana. Meta
nqisu ruħna bid-dgħufija tat-tafal li minnu aħna
magħġuna, din tkun esperjenza li ssaħħaħna: waqt li
ġġibna wiċċ imb wiċċ mad-dgħufija
tagħna, tiftħilna qalbna biex nitolbu l-ħniena divina li
tittrasforma u tbiddel. U dan hu dak li nkunu nagħmlu fl-Att Penitenzjali
fil-ftuħ tal-Quddiesa.
miġjuba mit-Taljan għall-Malti minn
Francesco Pio Attard