DISKORS TAL-QDUSIJA TIEGĦU
Il-jum it-tajjeb lil kulħadd,
Jiena ħsibt li kellu jkun diskors ta’ merħba.... Iżda meta smajt lil Gianluigi jitkellem indunajt li hemm in-nar, hemm il-mistika. Hi ħaġa kbira: ilni żmien ma nisma’ lil min jitkellem dwar il-familja b’tant passjoni. U llum trid il-kuraġġ biex tagħmel dan! Meħtieġ il-kuraġġ. U ta’ dan, grazzi! Jien ħejjejt diskors, imma wara l-ħerqa li biha tkellem hu, dan qed narah kiesaħ. Se ntihulu biex wara jqassamulkom, imbagħad nippublikah.
Waqt li kien qed jitkellem bdew ġejjin f’qalbi u f’moħħi ħafna affarijiet, tant affarijiet dwar il-familja, ħwejjeġ li ma tantx jingħadu, ma jingħadux normalment, jew, jekk jingħadu, il-kliem ikun “edukat”, qiesu xi lezzjoni dwar il-familja...... Hu tkellem minn qalbu, u intom ilkoll tridu titkellmu bħalu. Se nieħu xi ftit minn dak li qal, u jien ukoll irrid nitkellem minn qalbi, u ngħid minn moħħi dak li ħasset qalbi waqt li kien jitkellem.
Huwa uża l-espressjoni: “inħarsu f’għajnejn xulxin”. Ir-raġel u l-mara, ir-raġel u martu, iħarsu f’għajnejn xulxin. Nirrakkuntalkom storja żgħira. Waqt l-udjenzi jien nieħu gost insellem lill-koppji li jkunu għalqu ħamsin sena, ħamsa w għoxrin sena..; anki meta ma jkunux ġew għall-quddiesa f’Santa Marta. Darba kien hemm koppja li kienu għalqu sittin sena. Imma kienu żgħażagħ, għax kienu żżewġu meta kellhom tmintax-il sena, kif kien isir fi żmienhom. Dak iż-żmien kien jiżżewwġu ta’ età żgħira. Illlum, biex jiżżewweġ it-tifel... imsejkna l-ommijiet! Imma r-riċetta hi ċara: tgħaddilux aktar il-qomos, u mbagħad jiżżewweġ kmieni, jew le? Insib ruħi quddiem dil-koppja, u kienu qed iħarsu lejja... Għidtilhom “Sittin sena! Imma għadkom tinħabbu bl-istess imħabba?”. U huma, li kienu qed iħarsu lejja, taw ħarsa lil xulxin, imbagħad daru jħarsu lejja, u jien rajt li kellhom id-dmugħ f’għajnejhom. U t-tnejn li huma qaluli: “Aħna namrati”. Ma ninsieha qatt. “Wara sittin sena: aħna namrati”. Is-sħana tal-familja li tikber, l-imħabba li mhix imħabba ta’ xi rumanz. Hija mħabba vera. Namrati tul il-ħajja kollha, minkejja l-problemi li jeżistu.... Imma nibqgħu namrati.
Imbagħad lill-koppji li jagħlqu ħamsin, sittin sena, nagħmlilhom mistoqsija oħra: “Min minnkom ħa l-aktar paċenzja?”. It-tweġiba hi matematika: “It-tnejn li aħna”. Kemm hu sabih dan! Dan ifisser ħajja flimkien, ħajja tal-koppja. Dik il-paċenzja li jissaportu lil xulxin.
Imbagħad, lill-koppji żgħażagħ li jgħiduli: “Aħna ilna xahar, xaharejn miżżewġin...”, il-mistoqsija li nagħmlilhom hi: “Illitikajtu?” Is-soltu jgħiduli: “Iva”. “Ah, tajjeb, dan hu importanti. Imma hu importanti wkoll li l-ġurnata ma tispiċċax mingħajr ma tkunu għamiltu paċi”. Jekk jogħġobkom, għallmuh dan: hu normali li wieħed jitlewwem, għax aħna persuni ħielsa, u jkun hemm xi problema li jeħtieġ niċċarawha. Imma ttemmux il-ġurnata mingħajr ma tagħmlu paċi. Għaliex? Għax il-gwerra bierda tal-ġurnata ta’ wara hi perikoluża ħafna.
Ridt nintroduċi dak li xtaqt ngħidilkom b’dawn it-tliet stejjer.
Il-ħajja tal-familja: hija sagrifiċċju, imma sagrifiċċju sabiħ. L-imħabba hi bħal meta tipprepara l-għaġin: kuljum. L-imħabba fiż-żwieġ hija sfida, għar-raġel u għall-mara. Liema hija l-akbar sfida li għandu r-raġel? Li lil martu jagħmilha aktar femminili. Aktar “mara”. Li tikber bħala mara. U liema hi l-isfida tal-mara? Li lil żewġha tagħmlu aktar “raġel”. U b’hekk jibqgħu mexjin ‘il quddiem it-tnejn li huma. Jibqgħu għaddejjin.
Haġ’oħra li tgħin ħafna fil-ħajja taż-żwieġ hi l-paċenzja: li wieħed jagħraf jistenna. Jistenna. Fil-ħajja hemm sitwazzjoniet ta’ kriżi – kriżijiet kbar, kriżijiet koroħ – fejn forsi jaslu wkoll żminijiet ta’ infedeltà. Meta l-problema ma tkunx tista’ tissolva fil-ħin, meħtieġa dik il-paċenzja tal-imħabba li tistenna, li tistenna. Tant nisa – għax din hija aktar tal-mara milli tar-raġel - imma anki r-raġel kultant jgħaddi minn dan – tant nisa fis-silenzju jistennew billi jdawru ħarsithom in-naħa l-oħra, jistennew lil żewġhom jerġa lura lejn il-fedeltà. U din hija l-qdusija. Il-qdusija li taħfer kollox, għax tħobb. Paċenzja. Paċenzja kbira b’xulxin. Jekk xi parti jkollha n-nervi u tgħolli leħinha, (il-parti l-oħra) ma tweġibx bl-għajat.... tibqa’ siekta, tħalli t-tempesta tgħaddi, u mbagħad, fil-ħin f’waqtu, titkellem dwar il-problema.
Hemm tliet kelmiet maġiċi, imma kelmiet importanti fiż-żwieġ: L-ewwel u qabel kollox: “nista”: mal-parti l-oħra ma nknux invadenti. “Nista’?” Dak ir-rispett reċiproku. It-tieni kelma: “Skużani”. Li titlob skuża huwa importanti ħafna, ħafna importanti! Ilkoll niżbaljaw fil-ħajja, ilkoll. “Skużani, għamilt hekk...”, “Skużani, insejt....” U dan jgħin biex nibqgħu mexjin ‘il quddiem. Jgħin biex il-familja timxi ‘l quddiem, il-ħila li titlob skuża. Hu minnu li meta titlob skuża tħoss xi ftit tal-mistħija, imma dejjem hi mistħija qaddisa1 “Skużani, insejt....” Hi ħaġa li tgħin ħafna fil-mixja ‘l quddiem. U t-tielet kelma: “Grazzi”. Ikollna qalb kbira li dejjem tirringrazzja.
Imbagħad int ikkowtajt ukoll l-Amoris Laetitia, u għidt: “hawnhekk l-Amoris Laetitia tlaħħmet”. Nieħu gost nisma’ dan: aqrawh, aqrawh ir-raba’ kapitlu. Ir-raba’ kapitlu hu propju l-qalba tal-Amoris Laetitia. Hija propju l-ispiritwalità tal-ħajja ta’ kuljum tal-familja. Xi wħud, l-Amoris Laetitia rriduċewha għal-każisitika ħawlija ta’ “x’jista’ jsir u x’ma jistax”. Ma fehemu xejn! Imbagħad, fl-Amoris Laetitia hemm moħbijin il-problemi, il-problemi tat-tħejjija għaż-żwieġ. Intom tgħinu lill-għarajjes jitħejjew: hemm bżonn li l-affarijiet ngħiduhomlhom ċari, mhux hekk? Ċar. Darba fi Buenos Aires, waħda mara qaltli: “Imma intom is-saċerdoti moħħkom jilħqilkom...” “Għaliex?” - Biex issiru saċerdoti ddumu tistudjaw tmien snin, tħejju ruħkom tul medda ta’ tmien snin. U mbagħad, jekk wara ftit l-affarijiet ma jibqgħux jaħdmu, tiktbu ittra sabiħa Ruma; u minn Ruma jtukom il-permess, u tkun tista’ tiżżewweġ. Minflok, lilna jtuna Sagrament għal ħajjitna kollha, tikkuntentawna bi tlieta jew erba’ laqgħat ta’ tħejjija. Dan mhux ġust”. U dik il-mara kellha raġun. It-tħejjija għaż-żwieġ: iva, hemm bżonn ta’ xi konferenzi li fihom ikunu spjegati l-affarijiet, imma hemm bżonn ta’ rġiel u nisa, ħbieb, li jitkellmu magħhom u jgħinuhom jimmaturaw, jimmaturaw fil-mixja. U nistgħu ngħidu li llum hemm bżonn ta’ katekumenat għaż-żwieġ, bħalma jsir fil-każ tal-Magħmudija. Inħejju, ngħinuhom biex jitħejjew għaż-żwieġ. Imbagħad, problema oħra li naraw fl-Amoris Laetitia hi l-edukazzjoni tal-ulied. Mhux faċli teduka l-ulied. Illum l-ulied huma aktar fuq tagħhom minna! Fid-dinja virtwali, jafu ħafna aktar minna. Imma jeħtieġ nedukawhom għall-komunità, għall-ħajja familjari. Nedukawhom biex jissagrifikaw ruħhom għal xulxin. Mhux faċli teduka l-ulied. Hemm problemi kbar. U intom li tħobbu ‘l-familja, lill-familji oħra tistgħu tgħinuhom f’dan. Il-familja hi avventura, avventura sabiħa! U llum – ngħidha b’qalb tqila – ħafna drabi naħsbu biex nibdew familja jew biex niżżewġu qiesna se nilgħabu l-lotterija: “Immorru. Jekk jaħdem, tajjeb. Jekk ma jaħdimx, inħassru kollox u nibdew mill-ġdid”. Din is-superfiċjalità dwar l-akbar rigal li Alla ta lill-umanità: il-familja. Għaliex wara r-rakkont tal-ħolqien tal-bniedem, Alla juri li ħalaq ir-raġel u l-mara xbieha tiegħu. U Ġesù stess, meta jitkellem dwar iż-żwieġ jgħid: “Ir-raġel iħalli lil missieru u ‘l-ommu u jsir ħaġa waħda ma’ martu”. Għaliex huma xbieha ta’ Alla. Intom ikona ta’ Alla, il-familja hija ikona ta’ Alla. Ir-raġel u l-mara: hi propju x-xbieha ta’ Alla. Qalha Hu, mhux jien qed ngħidha. U dan hu kbir u sagru.
Imbagħad illum – tweġġa’ meta tgħidha – nitkellmu dwar familji “diversifikati”: diversi tipi ta’ familja. Iva, huwa minnu li l-kelma familja hi kelma analoga, għax nitkellmu dwar “il-familji tal-kwiekeb”, dwar “Il-familja tas-siġar”, dwar “il-familji tal-annimali”... hija kelma analoġika. Imma l-familja umana xbieha t’Alla, raġel u mara, hi waħda biss. Hi unika. Jista’ jkun il-kas li raġel u mara ma jkunux jemmnu: imma jekk iħobbu lil xulxin u jingħaqdu fiż-żwieġ, huma xbieha t’Alla, minkejja li ma jemmnux. Huwa misteru: San Pawl isejjaħlu “misteru kbir”, “sagrament kbir” (cfr Ef 5, 32). Misteru tabilħaqq. Jien jogħġobni dak kollu li inti għidt u l-ħerqa li bih għidtu. Hekk għandu jkun id-diskors dwar il-familja, bil-passjoni.
Darba, mingħalija xi sena ilu, ċempilt lil wieħed qarib tiegħi li kien se jiżżewweġ. Ta’ erbgħin sena. Fl-aħħar għidtlu: “Għidli ftit, f’liema knisja se tiżżewweġ?” - “Għadna ma ddeċidejniex sew għax qed infittxu knisja li tkun taqbel mal-libsa li se jkollha.. u qalli isem għarustu – u mbagħad għandna l-problema tar-restorant...” Aħsbu ftit... dak kien l-aktar importanti. L-importanti hu l-imħabba ta’ xulxin, li tirċievi s-Sagrament, u tibqa’ miexi ‘l quddiem... u mbagħad għamel il-festi kollha li trid, kollha.
Darba ltaqjt ma koppja li kienu ilhom miżżewġin għaxar snin u baqgħu bla tfal. Delikat ħafna titkellem dwar dan, għax ħafna drabi l-ulied huma mixtieqa, imma ma jaslux, mhux veru? Jien ma kontx naf kif se nqiegħed l-arguent. Imbagħad sirt naf li huma ma ridux tfal. Imma dawn it-tnejn fid-dar kellhom tliet iklieb u żewġ qtates. Sabiħ li jkollok kelb, qattus, sabiħ.... Inkella kemm drabi tisma’ min jgħidlek: “iva, iva, aħna t-tfal irriduhom imma rridu nixtru dar fil-kampanja, u nivvjaġġaw.....”. L-ulied huma l-akbar rigal. L-ulied nilqgħuhom kif jiġu, kif jibgħathom Alla, kif jippermetti Alla – anki jekk xi drabi jkunu morda. Smajt li saret moda – jew inkella drawwa – li fl-ewwel xhur tat-tqala jsiru ċerti eżamijiet, biex jistabbilixxu jekk it-tarbija hix b’saħħtiha, jew jekk hemmx xi problema.... L-ewwel proposta f’dal-każ hi: “Nibgħatuh ‘l hinn?”. Il-qtil tat-trabi. U biex ikollna ħajja bla xkiel, noqtlu l-innoċenti.
Meta kont tifel, l-għalliema kienet tgħallimna l-istorja u kienet tgħidina x’kienu jagħmlu l-Ispartani meta kienet titwield tarbija b’xi difett: kienu jeħduha fuq il-muntanja u jitfugħha għal isfel biex iħarsu “l-purezza tar-razza”. U aħna konna nibqgħu mistgħaġbin: “Kif, kif seta’ jsir dan, imsejkna trabi!” Kienet atroċità. Illum ngħamlu l-istess. Intom staqsejtu lilkom infuskom għaliex m’għandiex naraw wisq aktar nani fit-triq? Għax il-protokoll ta’ tant tobba – ħafna iżda mhux kollha – hi li jistaqsu l-mistoqsija: “Ġej ħażin?”. Ngħidha b’niket. Fis-seklu li għadda kulħadd kien skandaliżżat b’dak li kienu jagħmlu n-nażisti biex iħarsu l-purezza tar-razza. Illum nagħmlu l-istess imma bl-ingwanti bojod.
Familja, imħabba, paċenzja, ferħ, u nagħtu ħin lill-familja. Int tkellmint dwar ħaġa kerha: li mhux possibbli li “naħlu l-ħin”, għax illum biex naqilgħu aktar irid ikollna żewġ xogħolijiet, għax ma nagħtux kas tal-familja. Tkellimt ukoll dwar iż-żgħażagħ li ma jistgħux jiżżewġu għax m’hawnx xogħol. Il-familja hi mhedda minħabba n-nuqqas ta’ xogħol.
U rrid intemm b’parir li darba kien tani professur – kien tahulna meta konna
l-iskola, professur tal-filosofija, id-dekan. Jien kont is-seminarju,
fl-istadju tal-filosofija. Kellna t-tema tal-maturità umana, fil-filosofija
nistudjaw dan. U hu qal: “Liema hu l-kriterju tal-ħajja ta’ kuljum biex bih
nagħrfu jekk bniedem, saċerdot hux matur?”. Aħna tajna l-fehmiet tagħna.... U
hu: “Le, huwa aktar sempliċi: persuna adulta, saċerdot, hu matur jekk għandu
ħila jilgħab mat-tfal”. Dan hu l-eżami. U lilkom ngħidilkom: “itilfu l-ħin ma
wliedkom”, Tgħidulhomx: “ittellifnix!. Darba smajt missier ta’ familja,
żgħażugħ, jgħidli: “Padre, meta noħroġ għax-xogħol huma jkunu reqdin. Meta
nasal lura jkunu reqdin”. Hu s-salib tal-jasar tal-mod inġust tax-xogħol li
s-soċjetà qed ittina llum.
Għidt li din kienet tal-aħħar. Le, ta’ qabel tal-aħħar. L-aħħar waħda hi dik li se ngħid issa, għax marridx ninsieha. Tkellimt dwar it-tfal bħala teżor ta’ wegħda. Iżda hemm teżor ieħor fil-familja: huma in-nanniet. Jekk jogħġobkom, ħudu ħsiebhom lin-nanniet! Għidulhom jitkellmu, it-tfal għandhom jitkellmu man-nanniet. Mellsuhom lin-nanniet, tbegħeduhomx minn mal-familja għax huma ta’ xkiel, għax jirrepetu l-istess affarijiet. Ħobbu lin-nanniet, huma għandhom jitkellmu mal-tfal.
Grazzi lilkom ilkoll. Grazzi għal-ħeġġa kbira tagħkom, grazzi tal-imħabba li għandkom lejn il-familja. Grazzi ta’ kollox! U....... ‘l quddiem bil-kuraġġ. Grazzi!
Issa qabel intikom il-barka, nitolbu lill-Madonna: “Sliem għalik, Marija....”
Id-diskors li kien imħejji mill-Qdusija Tiegħu
Għeżież ħuti,
intikom merħba u nsellem minn qiegħ qalbi lilkom, lill-President taghkom u nirringrazzjah għad-diskors li għamel. Dil-laqgħa ttini l-okkażjoni biex inkun naf ir-realtà tagħkom aktar mill-qrib, il-Forum tal-Familji, li twieled 25 sena ilu. Fi ħdanu jgħaqqad flimkien aktar minn ħames mitt assoċjazzjoni, u huwa verament xibka li toħroġ għad-dawl is-sbuħija tal-komunjoni u l-qawwa tal-kondiviżjoni. Hija “familja ta’ familji” partikolari, tax-xeħta assoċjattiva, li permezz tagħha intom tħossu l-ferħ li tgħejxu flimkien u fl-istess waqt tieħdu fuqkom l-impenn, billi tagħmlu tagħkom it-tagħbija tal-ġid komuni, li tibnu kuljum, kemm fil-qafas tal-Forum, kif ukoll f’dak aktar wiesa tas-soċjetà.
Il-familja li intom tippromwovu b’modi differenti, hi l-qofol tal-proġett ta’ Alla, kif turi l-istorja kollha tas-salvazzjoni. Bi pjan divin misterjuż, il-kumplimentarjeta tal-imħabba bejn ir-raġel u l-mara tagħmilhom koperaturi mal-Ħallieq li lihom itihom il-biċċa xogħol li jnisslu fil-ħajja, ħlejjaq ġodda, jieħdu fuq spallejhom il-ħarsien tagħhom, irabbuhom u jedukawhom. L-imħabba ta’ Ġesù għat-tfal, ir-relazzjoni filjali tiegħu mal-Missier ċelesti, id-difiża tiegħu tar-rabta taż-żwieġ li ddikjara li ma tinħallx, jikxfu beraħ il-post li għandha l-familja fil-proġett ta’ Alla: għax hi benniena tal-ħajja u l-ewwel post tal-akkoljenza u tal-imħabba, hi (il-familja) għandha rwol essenzjali fil-vokazzjoni tal-bniedem, u tixbaħ tieqa miftuħa fuq il-misteru ta’ Alla nnifsu, li hu Imħabba fl-għaqda u trinità ta’ Persuni.
Id-dinja tagħna, spiss immexxija mil-loġika individwalista u egoistika, mhux rari li titlef is-sens tas-sbuħija tar-rabtiet stabbli, tal-impenn lejn il-persuni, tal-kura mingħajr kundizzjonijiet, li titgħabba bir-responsabbiltà favur l-ieħor, tal-gratwità u l-għotja tagħha nifisha. Għal dir-raġuni hija iebsa li jinftiehem il-valur tal-familja, u nispiċċaw biex inħarsu lejha skont il-loġika li tipprivileġġja lill-individwu minflok ir-realzzjonijiet u l-ġid komuni. U dan minkejja li dawn l-aħħar snin ta’ kriżi ekonomika l-familja kienet tirrrappreżenta l-aktar apparat qawwi biex itaffi x-xokk, bil-ħila li tqassam ir-riżorsi skont il-ħtiġijiet ta’ kull wieħed u waħda.
Bil-maqlub, l-għarfien sħiħ u s-sostenn xieraq lill-familja għandu jkun l-ewwel interess tal-Istituzzjonijiet ċivili, li għandhom sejħa biex jiffavorixxu t-twaqqif u t-tkabbir ta’ familji sodi u sereni, li jieħdu ħsieb l-edukazzjoni tal-ulied u jikkuraw is-sitwazzjonijiet ta’ dgħufija. Infatti, min jitgħallem jgħejx relazzjonijiet awtentiċi fil-qafas tal-familja, ikollu fih ħila akbar biex jgħejxhom f’kuntesti aktar wiesa’, mill-iskola sad-dinja tax-xogħol; u min jitħarreġ fir-rispett u l-qadi fid-dar, ikun jista’ jqegħedhom fis-seħħ aħjar anki fis-soċjeta u fid-dinja. Issa l-mira li l-familja jkollha sapport aħjar u biex tingħata l-valur li jixirqilha, għandha tintlaħaq permezz ta’ ħidma ta’ sensibiliżżazzjoni ma taqta’ xejn u djalogu. Dan hu l-impenn li qed imexxi ‘l quddiem il-Forum minn ħamsa w għoxrin sena ‘l hawn, li tulhom intom wettaqtu għadd kbir ta’ inizjattivi billi stabbilejtu relazzjoni ta’ fiduċja u kollaborazzjoni li juru s-sbuħija tal-familja, u li kważi jġegħelu, għax konvinċenti, li tkun apprezzata l-importanza tagħha u kemm hi prezzjuża.
Ninkoraġġikom għaldaqstant biex tkun xhieda tal-ferħ tal-imħabba, li jien fissirt fl-Eżortazzjoni Appostolika Amoris Laetitia, fejn ġbart il-frott tal-mixja providenzjali tas-Sinodu dwar il-familja, li sar mill-Knisja kollha. Infatti, m’hemm ebda argument aħjar minn dak tal-ferħ illi, għax jiddi minn ġewwa, juri l-valur tal-ideat u tal-għejxien u juri t-teżor li skoprejna u li nixtiequ naqsmu bejnietna.
Għalhekk, xprunati minn dil-qawwa, intom issbu l-ħila li tieħdu l-inizjattiva. L-Appostlu Pawlu lil Timotju jfakkru illi “Alla ma taniex spirtu ta’ biża’, imma ta’ qawwa, ta’ mħabba u ta’ rażan” (2 Tim 1,7). Hekk għandu jkun l-ispirtu li jħeġġeġ lilkom ukoll għax jgħallimkom ir-rispett, imma jtikom ukoll il-kuraġġ biex tirriskjaw biex tfittxu toroq ġodda, mingħajr biża’. Hu l-istil li jien tlabt mill-Knisja kollha sa mill-ewwel Eżortazzjoni Appostolika programmatika tiegħi meta użajt it-terminu ‘primerear’, li jissuġġerixxi li għandu jkollna ħila biex bil-kuraġġ immorru niltaqgħu mal-oħrajn, li ma ningħalqux fil-kumditajiet tagħna imma nfittxu punti ta’ qbil mal-persuni, li nibnu pontijiet u mmorru nħufu biex infittxu t-tajjeb kull fejn jinsab (cfr. Il-Ferħ tal-Vanġelu, 24). Alla hu “l-primerear” fil-konfront tagħna: jekk aħna sirna nafuh bis-serjetà, ma nistgħux ninħbew, imma għandna noħorġu u naġixxu, nużaw it-talenti tagħna.
Nirringrazzjakom għax tagħmlu minn kollox biex tilħqu dan l-għan. Grazzi tal-impenn ġeneruż tagħkom, fl-ispirtu tal-Istatut tagħkom, għal “parteċipazzjoni aktar attiva u responsabbli tal-familji fil-ħajja kulturali, soċjali u politika” (2.1.b.), u għall-promozzjoni ta’ politika xierqa dwar il-familja li tħares u ssostni l-funzjoni tal-familja u d-drittijiet tagħha (2.1.c). Minbarra dan, fil-qafas tal-iskola, komplu aħdmu favur is-sehem tal-ġenituri u biex tqanqlu lil tant familji ħalli jaddottaw stil ta’ parteċipazzjoni. Qatt tgħejew issostnu t-tkabbir tat-twelid fl-Italja, billi tissensibilżżaw lill-Istituzzjonijiet u l-opinjoni publika dwar l-importanza li ssir politika u jitwaqqfu strutturi aktar miftuħin għad-don tal-ulied. Huwa paradoss awtentiku li t-twelid tat-trabi, li huwa l-akbar investiment f’kull pajjiż u l-kundizzjoni primarja għar-riżq tal-futur, għall-familji, spiss ikun il-kawża tal-faqar minħabba s-sapport dgħajjef li jkollhom u l-ineffiċjenza ta’ tant servizzi.
Dawn, flimkien ma’ problemi oħra għandhom ikunu megħlubin bid-determinazzjoni u l-karità, billi turu li s-sensibbiltà li qed tqajjmu dwar il-familja. m’għandhiex titlaqqam bħala xi ħaġa konfessjonali u hekk tkun tista’ tiġi akkużata – bla raġun – li hi parzjali (partiġjana). Minflok, din (il-familja) hi msejsa fuq id-dinijità u għalhekk għandha tikseb l-għarfien u l-kondiviżjoni ta’ kulħadd, kif jiġri meta, anki f’kuntesti istituzzjonali, nirreferu għall-”Fattur Familja” bħala element ta’ valutazzjoni politika u operattiva, li tkattar l-għana uman, ekonomiku u soċjali.
Irrodilkom ħajr mill-ġdid għal dil-laqgħa. Inħeġġiġkom biex tkomplu bl-impenn tagħkom ta’ servizz għall-familja u għall-ħajja, u nitlob fuq il-membri kollha tal-Forum il-barka ta’ Alla u l-protezzjoni tal-Familja Mqaddsa ta’ Nażaret. Jekk jogħġobkom, tinsewx titolbu għalija.
Miġjub mit-Taljan għall-Malti minn Joe Huber