UDJENZA
ĠENERALI
Pjazza
San Pietru
L-Erbgħa
10 ta’ Ottubru
2018
Għeżież
ħuti, l-għodwa t-tajba!
Il-katekeżi
tal-lum hi ddedikata lill-Ħames Kelma: la
toqtolx. Il-ħames kmandament: la
toqtolx. Diġà qegħdin fit-tieni parti tad-Dekalogu, dik dwar
ir-relazzjonijiet mal-proxxmu; u dan il-kmandament, bil-formulazzjoni
konċiża u kategorika tiegħu, jogħla bħal ħajt ta’
difiża tal-valur fundamentali fir-relazzjonijiet umani. U liema hu l-valur
fundamentali fir-relazzjonijiet umani? Il-valur tal-ħajja.[1]
Għalhekk, la toqtolx.
Nistgħu
ngħidu li l-ħażen kollu li jsir fid-dinja jista’ jinġabar
f’dan: it-tkasbir tal-ħajja. Il-ħajja hi mhedda mill-gwerer,
mill-organizzazzjonijiet li jisfruttaw il-bniedem – naqraw tant affarijiet
fil-ġurnali jew narawhom fuq l-aħbarijiet –, mill-ispekulazzjonijiet
fuq il-ħolqien u mill-kultura tal-iskart, u mis-sistemi kollha li
jissottomettu l-ħajja umana għal kalkoli ta’ opportunità, meta
għadd skandaluż ta’ persuni qed jgħixu fi stat li ma jixraqx
lill-bniedem. Dan ifisser tkasbar il-ħajja, jiġifieri, b’xi mod,
toqtolha.
Hi kontradizzjoni
wkoll dik li tippermetti li l-ħajja umana tiġi maqtula fil-ġuf
tal-omm f’isem il-ħarsien ta’ drittijiet oħra. Imma kif qatt jista’
jkun terapewtiku, ċivili, jew sempliċiment uman att li jxejjen
il-ħajja innoċenti u bla difiża ta’ xejn, meta għadha
ħa tibda twarrad? Nistaqsikom: hi ħaġa ġusta
“tneħħi” ħajja umana biex issolvi problema? Ġust li tikri
assassin biex issolvi problema? Ma tistax, mhix ħaġa ġusta
“tqaċċat” bniedem, hu kemm hu żgħir, biex issolvi problema.
Qisek tkun qed tħallas assassin biex issolvi problema.
Minn fejn ġej
dan kollu? Il-vjolenza u r-rifjut tal-ħajja fl-aħħar
mill-aħħar mnejn jiġu? Mill-biża’. Li wieħed jilqa’
lill-persuna l-oħra, fil-fatt, hi sfida lill-individwaliżmu. Ejjew
naħsbu, ngħidu aħna, f’meta xi ħadd jiskopri li ħajja
li ħa titwieled qed iġġorr fiha diżabbiltà, anki gravi. Il-ġenituri,
f’dawn il-każi drammatiċi, għandhom bżonn li jsibu
oħrajn tassew qrib tagħhom, solidarjetà vera, biex jistgħu jaffrontaw
ir-realtà u jegħlbu biżgħat li wieħed jifhimhom. Imma spiss
jingħataw biss pariri mgħaġġla biex iwaqqfu t-tqala, u dan
hu mod ieħor kif tgħidha: “twaqqaf it-tqala” jfisser
“tneħħi lil xi ħadd min-nofs”, direttament.
Tarbija marida hi
bħal kull bniedem ieħor ta’ din l-art li jinsab fil-bżonn,
bħal anzjan li jeħtieġ l-għajnuna, bħal tant foqra li
qed jissieltu biex jibqgħu għaddejjin: dak, dik li għalina
tidher problema, fir-realtà hi don ta’ Alla li jista’ jaqlagħni
mill-egoċentriżmu tiegħi u jgħinni nikber fl-imħabba.
Il-ħajja vulnerabbli turina t-triq tal-ħruġ, it-triq biex
insalvaw ruħna minn ħajja magħluqa fiha nfisha u niskopru
l-ferħ tal-imħabba. U hawn nixtieq nieqaf ftit u nirringrazzja,
nirringrazzja lil tant voluntiera, nirringrazzja lill-volontarjat qawwi Taljan
li hu l-iktar b’saħħtu li qatt iltqajt miegħu. Grazzi.
U xi jwassal
lill-bniedem biex jiċħad il-ħajja? Huma l-idoli ta’ din
id-dinja: il-flus – aħjar dan inneħħuh min-nofs, għax sa
jiswielna ħafna –, il-poter, is-suċċess. Dawn huma parametri
żbaljati biex nivvalutaw il-ħajja bihom. Liema hu l-uniku kejl
awtentiku tal-ħajja? Hi l-imħabba, l-imħabba li biha Alla
jħobbha! L-imħabba li biha Alla jħobb il-ħajja: dan hu
l-kejl! L-imħabba li biha Alla jħobb kull ħajja umana.
Fil-fatt, liema hu
s-sens pożittiv tal-kelma “La toqtolx?”. Li Alla “jħobb il-ħajja”, li għadna kemma smajna ftit
tal-ħin ilu fil-Qari mill-Iskrittura.
Is-sigriet
tal-ħajja jikxifhulna l-Iben ta’ Alla fil-mod kif hu ttrattaha, hu li sar
bniedem sal-punt li għamel tiegħu, fuq is-salib, ir-rifjut,
id-dgħufija, il-faqar u t-tbatija (ara Ġw 13:1). F’kull tarbija
marida, f’kull anzjan dgħajjef, f’kull immigrant iddisprat, f’kull
ħajja dgħajfa u mhedda, Kristu qiegħed ifittixna (ara Mt
25:34-36), qed ifittex il-qalb tagħna, biex iferrgħalna l-ferħ
tal-imħabba.
Kull ħajja
għandna nilqgħuha, għax kull bniedem jiswa d-demm ta’ Kristu
nnifsu (ara 1 Piet 1:18-19). Ma tistax tkasbar dak li Alla tant ħabb!
Jeħtieġ
ngħidu lill-bnedmin tad-dinja: tkasbrux il-ħajja! Il-ħajja ta’
ħaddieħor, imma anki dik tagħkom stess, għax anki għal
din jgħodd il-kmandament: “La toqtolx”. Lil ħafna
żgħażagħ irridu ngħidulhom: la tkasbarx il-ħajja
tiegħek! Tirrifjutax iżjed l-opra ta’ Alla! Int opra ta’ Alla! Tbaxxix
lilek innifsek, tkasbarx lilek innifsek billi taqa’ għad-dipendenzi li
jirvinawk jistgħu u jwassluk fuq l-għatba tal-mewt!
Ħadd ma
għandu jkejjel ħajtu skont il-qerq ta’ din id-dinja, imma
kulħadd għandu jilqa’ lilu nnifsu u lill-oħrajn f’isem
il-Missier li ħalaqna. Hu “jħobb
il-ħajja”: kemm hi sabiħa din, li “Alla jħobb il-ħajja”!
U aħna lkoll hekk għeżież għalih, li bagħat lil
Ibnu għalina. “Għax Alla hekk ħabb lid-dinja”, jgħidilna
l-Vanġelu, “li ta lil Ibnu l-waħdieni, biex kull min jemmen fih ma
jintilifx, iżda jkollu l-ħajja ta’ dejjem” (Ġw 3:16).
miġjub mit-Taljan għall-Malti minn
Francesco Pio Attard
[1]
Ara Kongregazzjoni
għad-Duttrina tal-Fidi, Istruzzjoni Donum vitæ,
5: AAS 80 (1988), 76-77:
“Il-ħajja
umana hi sagra għax mill-bidu tagħha tinvolvi l-azzjoni ħallieqa
ta’ Alla u tibqa’ għal dejjem f’relazzjoni speċjali mal-Ħallieq,
għaliex huma (il-bnedmin) msejħin għal fini wieħed u
l-istess, jiġifieri Alla nnifsu. Alla biss hu s-Sid tal-ħajja
mill-bidu tagħha sat-tmiem: ħadd u f’ebda ċirkustanza, ma jista’
jkollu d-dritt li jeqred direttament persuna umana innoċenti”.